Haile Selassie Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

HAİLE SELASSİE (1892-1975)

Etiopya imparatoru. 57 yıllık egemenliği boyunca, içte baskıcı dışta bağımsız bir politika gütmüştür.

Asıl adı Tafari Makonnen’dir. 24 Ağustos 1892’de Harar Eyaleti’nde doğdu, 27 Ağustos 1975’te Addis Abeba’da öldü. Babası Ras Makonnen, Etiopya (Habeşistan) imparatoru II. Menelik’in (1844-1913) amcasının oğluydu. II. Menelik İtalyan ordusunu 1896’da Adoua’da (Aduva) büyük bir yenilgiye uğratmış bir imparatordu. Amcaoğlu Makonnen de bu savaşta imparatorun sağ kolu olarak büyük başarı elde etmiş ve ülkenin en güçlü kişilerinden biri olmuştu. Adoua savaşı Kara Afrika tarihinin en büyük savaşlarından biri sayılır.

Tafari Makonnen, imparator ailesinden geldiği için iyi bir eğitim gördü. Fransız misyonerlerince eğitildi. Genç yaşta kendi eyaletinin yönetimiyle ilgilendi. II. Menelik 1913’te ölünce torunu Lidj İyasu tahta çıktı. Zaten Menelik’e son yıllarda felç gelmiş olduğundan torunu yönetimi üstlenmişti. Tafari Makonnen Ras Tafari sanıyla imparator naipliğine getirildi. Genç imparator devleti yönetecek güçte olmadığı için üç yıl sonra kendisine karşı bir darbe girişimi oldu ve Lidj İyasu devrildi. Yerine II. Menelik’in kızı Zaouditou kraliçe oldu. Ras Tafari yine naib olarak görevi başında kaldı. Bütün yönetimi eline geçirdi ve çevresinde büyük bir sevgi topladı. Köleliği yasakladı, ama kraliçe köleliğin kaldırılmasından yana değildi. Ras Tafari ile kraliçe arasında bazı anlaşmazlıklar çıktı, darbe girişimleri oldu. Orduyu ele geçiren Ras Tafariyi halk destekliyordu. Kraliçe kendisi ile savaşamadı. Ras Tafari 1923’te Etiopya’nın Miletler Cemiyeti’ne girmesini sağlayarak uluslararası alanda da kendini tanıttı. 1928’de “Negus” adını aldı.

Kraliçe Zaouditou 2 Ağustos 1930’da ölünce Ras Tafari “Haile Selassie” adıyla tahta çıktı. Ülkede liberal bir rejim kurmak için bir parlamento oluşturdu, bazı reform eylemlerine girişti. İşte bu sıralarda faşist İtalya, Afrika’da yeni sömürgeler ele geçirmek için hazırlıklara başlamıştı. Mussolini 2 Ekim 1935’te kendi sömürgesi Somali ile Etiopya arasındaki sınırda bazı değişiklikler yapmak bahanesiyle saldırıya geçti. Fransa’da İtalya’yı destekleyerek Etiopya’ya gönderilmek üzere Cibuti’ye gelmiş olan silahlara el koydu. Faşizm yanlısı Laval o sıralarda Fransa’da dışişleri bakanıydı. İngilizler de İtalyan donanmasının Süveyş Kanalı’ndan geçmesine izin verdiler. Etiopya çok güçsüz durumdaydı. İtalyanlar yakıcı silahlarla, gazlarla ve dum-dum kurşunlarıyla saldırdılar. Etiopyalılar kendilerini savundularsa da sonunda başkent Addis Abeba düştü, imparator Haile Selassie önce Cibuti’ye, sonra da İngiltere’ye sığındı. İtalyanlar Etiopya’yı Eritre ve Somali ile birleştirerek İtalyan Doğu Afrika’sı adlı bir sömürge oluşturdular.