Ahmed Vasıf Efendi. (Bağdat ?-lstanbul 1806) 18. yüzyıl Osmanlı vakanüvisi (tarihçisi).

Fakir bir ailenin çocuğu olduğu için gençliğinde çeşitli yerlerde dolaşarak ilim yapmış, daha sonra Halep, Van ve Kars’da Osmanlı memurlarının hizmetinde bulunmuştur. Bir süre de Kel Ahmed Paşa ile Abaza Mehmed Paşa’nm kitapçılığını yapmıştır.

Bir ara Ruslara esir düşen Vâsıf Efendi, bu fırsattan istifade etmiş ve bir yolunu bularak Katerine ile Osmanlı sadrazamı arasında kuryelikte bulunmuştur. Bükreş sulh görüşmelerinde (1772) zabıtları tutmak için vak’anüvis oldu. 1783’de ise resmî vak’anüvis tayin edildi. Beş yıl sonra Madrid’e elçi olarak gönderildi. III. Selim devrinde Anadolu muhasebeciliğine getirildi; 1805’de reisülküttap olduysa da, bir mide hastalığı yüzünden yeterince görevinde bulunamıyor gerekçesiyle, azledildi ve 1806’da İstanbul’da vefat etti.

Eserleri

Bazı tuhaf huyları yüzünden hayatında hemen kimseyle geçinemeyen Vâsıf Efendi, aynı zamanda şâir olmakla beraber, daha çok tarihçi sıfatıyla büyük değer taşır.

Madrid’de bulunduğu sırada kaleme aldığı Sefâretnâme’si, teklif ettiği ıslahat ve yenilikler itibariyle büyük bir önem taşır. İzzî’nin eserinin bittiği yerden başlayan (1752) kronikleri Mehâsinü’l-âsâr ve hakâyıkü’l-ahbâr adını taşıyan birinci cildi 1774 olaylarına kadar gelir. Vâsıf’ın diğer eserleri arasında Divan’ı, Mısır seferine dair bir Risale’si, Arabçadan tercüme ettiği Râhibnâme’sl, Müşkilât-ı Lûgat-ı
Vassaf’ı ve Hekimnâme adlı eserleri bulunmaktadır. Parlak ve âhenkli bir üslubu olan tarihinin, devrin sosyal olaylarına ışık tutması bakımından, ayrı bir değeri vardır.