Zeki Zeren Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

ZEREN, Zeki (1900-1973)

Türk anatomi ve cerrahi uzmanı. Tıp terimlerinin Türkçe’leştirilmesindeki katkılarıyla, özellikle hazırladığı anatomi terimleri sözlüğüyle tanınır.

İstanbul’da doğdu, 19 Kasım 1973’te aynı kentte öldü. Soğukçeşme Askeri Rüştiyesi, Saint Joseph Lisesi ve Kadıköy Sultanisi’ndeki ortaöğreniminden sonra, 1923’te İstanbul Darülfünunu Tıp Fakültesinden diplomasını alıp, 1927’ye değin önce anatomi, sonra II. Cerrahi kliniklerinde asistan ve başasistan olarak çalıştı. 1927’de cerrahi dalında uzmanlık sınavını vererek, Çankırı ve Zonguldak hastanelerinde operatörlük ve başhekimlik görevlerini üstlenen Ze-ren, 1933’te, üniversite reformuyla yeniden örgütlenmiş olan İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne (İUTF) döndü ve Berkol’un yönetimindeki Anatomi Enstitüsü’nde doçentliğe atandı. 1939’da Fransa’ya gönderilerek, Paris Tıp Fakültesi’nde altı ay süreyle anatomi profesörü Henri Rouviere’in (1875-1952) yanında çalıştı. 1941’de profesörlüğe yükseltildi; ertesi yıl ayrıca, I.Dünya Savaşı sonrasında Türkiye’ye gelerek 1922’de İUTF’de profesörlüğe atanan Fransız cerrah Aime Mouchet’nin (1886-1941) 1926’dan 1939’a değin yürüttüğü anatomi pratik çalışma şefliğine getirildi. 1951’de, Berkol’un ayrılması üzerine Anatomi Enstitüsü’nün yöneticiliğini devralan ve ‘1952’de ordinaryüs profesör olan Zeren öğretim ve enstitü başkanlığı görevini 1973’te emekliye ayrılıncaya değin sürdürdü.

Türkiye’de anatomi öğretiminin ve araştırmalarının gelişmesinde, bir yandan AvusturyalI C.A.Bernard ve Spitzer (1813-1895), “teşrihçi” ya da “müşer-rih” lakabıyla tanınan Mazhar Paşa (1845-1920), Berkol ve Mouchet gibi hocaların yönetiminde yürütülen pratik teşrih (disseksiyon) çalışmalarının, öte yandan terimlerin Türkçe’leştirilmesi ve tıp öğrencileri için eksiksiz anatomi levhalarının hazırlanması yolundaki çabalarının büyük katkısı olmuştur. Tıp Fakültesi Terim Komisyonu ile Türk Dil Kurumu’ nun bilim ve yönetim kurulu üyesi olan Zeren, bu ikinci doğrultuda yürütülen çalışmaların öncülüğünü üstlenerek, tıp terimlerini Türkçe’leştirmek ve tıp öğretimine, tüm dünyada kullanılan Latince karşılıklarıyla birlikte sistemli ve topografik bir anatomi koleksiyonu kazandırabilmek için yoğun bir uğraşı vermiş, uzun yıllar ders kitabı olarak okutulan yayınları, ortak çalışmaları ve özellikle anatomi terimleri sözlüğüyle büyük bir boşluğun doldurulmasında etkili olmuştur.

•    YAPITLAR (başlıca): Sistematik Anatomi Kitabı (N.A. Berkol ve M.A.Oya ile), 3 cilt, 1939:1945; Anatomi Sözlüğü ve Anatomi Terimleri, 1946; insan Anatomisi (N.A.Berkol ile), 1948; Küçiik Tıp Terimleri Kılavuzu (F. Noyan ile), 1948; Topografik Anatomi, 2 cilt, 1948-1949; Anatomi ve Atlas (F.Noyan ile), 1950-1951; Bir ciltte Anatomi, 1959.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi