Yakubzade Mehmed Efendi Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

Yâkubzâde Mehmed Efendi (ö. 1077/1666) Halvetî şeyhi, şair ve dinî eserler bestekârı.

Bursa’nın Karaağaç mahallesinde doğ­du. Aynı mahalledeki Halvetî Tekkesi şey­hi Yâkub Efendi’nin oğludur. Kur’an kıra­ati ve hitabet sahalarında Bursa’nın en önemli kişisi olarak bilinen babasının ya­nında sülûkunu tamamladı ve ondan ica­zetname aldı. Bu arada dönemin diğer âlimlerinin derslerini takip ederek ken­dini yetiştirdi. Babasının 17 Cemâziyelevvel 1052’de (13 Ağustos 1642) vefatı üze­rine adı geçen tekkenin şeyhliğine geti­rildi. Dinî eserler bestekârı Gülşenî Kefeli Derviş Abdi Bursa’ya geldiğinde Mehmed Efendi onu tekkesinde bir müddet misa­fir etmiş, bu sırada kabiliyet ve vukufunu görerek tekkenin zâkirbaşılığına tayin et­miştir. Yirmi dört yılı aşkın bir süre tekke­de şeyhlik yapan Mehmed Efendi 17 Cemâziyelevvel 1077(15 Kasım 1666) tari­,hinde vefat etti ve tekkenin hazîresinde babasının mezarının yanına defnedil­di. Yerine oğlu İbrahim Efendi postnişin oldu.

Mehmed Efendi, kaleme aldığı şiirleri­nin yanında bestelediği eserlerle de dö­nemin tanınmış sanatkârları arasında yer almıştır. Şiirlerinde “Bîçâre” mahlasını kullanmış, ancak bugüne kadar bir diva­nına rastlanmamıştır. El yazması güfte mecmualarında bazı dinî besteleri görül­mekteyse de günümüze sadece “Milk-i bekadan gelmişem” mısraı ile başlayan güftesi Yûnus Emre”ye ait bir ilâhisi ulaş­mıştır. Güfte mecmualarında neva maka­mında kayıtlı olan bu eser zamanımızdaki bazı nota neşriyatında gerdaniye ma­kamında yayımlanmıştır.[217] Mehmed Efendi ayrıca Tctrîkatnâme-i Halvetiyye adlı bir eser kaleme al­mıştır.                  

TDV İslâm Ansiklopedisi