Winston Churchill Kimdir, Hayatı, I. ve II. Dünya Savaşlarında Rolü

Winston Churchill. İngiliz devlet adamı ve yazarı. (30 Kasım 1874’te Oxfordshire’de doğdu, 24 Ocak 1965’te Londra’da öldü)

Babası Muhafazakâr Parti önderlerinden Lord Randolph Churchill’dir. İngiliz soylularına özgü bir öğrenim gördü, 13 yaşındayken başladığı Harrow Kolejini 1895’te bitirmiş ve süvâri subayı olmuştur. Daha sonra, şimdi akademi olan Kraliyet Askeri Koleji’ni bitirdi.

Orduda bulunduğu bu süre içinde bir yandan İngiliz sömürge ülkelerinde bağımsızlık hareketlerini bastırlımasında etkin görev almış ve Hindistan, Mısır ve Sudan’da çarpışmış, hizmetlerinden dolayı madalyalar aldı. Diğer yandan da savaş muhabirliği yaptı. Çalıştığı gazetelere makaleler yazdı ve
Londra’da tanınmaya başladı. 1898’de yayımlanan The Story of Malakand Field Force (“Malakand Sahra Gücünün Öyküsü”) adlı ilk kitabı İngiltere’de büyük ilgi topladı. Ancak kitabında ordunun ve sömürge yönetiminin aksaklıklarını sergilediği için bu kesimler tarafından sert bir biçimde eleştirildi.

1898 yazında, yine İngiliz sömürgesi olan Mısır’a atanan Churchill, Omdurman Savaşı’na katıldı. İngiliz sömürgeciliğine karşı direnen Dervişler’in düzensiz ordularını yenildiği bu savaştan sonra Churchill bu görevden ayrıldıktan sonra, Mısır ve Sudan’daki İngiliz yönetiminin aksaklıklarını sergileyen yazılarıyla orduyu yeniden kızdırdı. Artık orduda kendisine yer olmadığını anlayarak 1899’da askerlik mesleğinden ayrıldı.

Yazı hayâtına Morning Post Gazetesi’nde savaş muhâbiri olarak başlayan Churchill, ömrünün sonuna kadar siyâset adamlığı yanında, yazarlığını da sürdürmüştür. Güney Afrika’da savaş muhâbirliği yaparken bir ara Boerler’in eline esir düşmüş, fakat büyük tehlikeleri göze alarak buradan kaçmayı başarmıştır. İngiltere’ye dönüşünden sonra Muhâfazakâr Partiye girmiş ve milletvekili seçilmiştir. Kurulan hükümette kendisine Sömürgeler Müsteşarlığı görevi verildi (1905-1908).

Bundan sonra teşkil edilen liberal hükümette ise (1908-1915) sırasıyla Ticâret, İçişleri ve Donanma bakanlıklarında bulunmuştur. Ticâret bakanlığı görevinde, “laissez-faire”den (bırakınız yapsınlar) çok toplumsal reform anlayışına dayanan bir liberalizm hareketinin sözcüsü oldu. Bu görevleri sırasında, işçilerin hastalık ve ihtiyarlık sigortalarını, Lordlar Kamarasının, Avam Kamarasına karşı kullandığı veto hakkının kaldırılmasını sağlamış ve daha birçok sosyal reformların gerçekleşmesine sebeb olmuştur. 1911’de Almanya’nın Fransa’nın etki alanında bulunan Agadir limanına bir savaş gemisi yollamasıyla yaklaşan I. Dünyâ Savaşının çıkacağını önceden sezerek, Temmuz Manevraları adı altında deniz kuvvetlerini harekete hazır hâle getirmiştir. Bu meyanda kömürle işleyen gemileri, benzinle işleyenlerle değiştirmiş, 18 yeni tanker yaptırmış; denizaltı gemilerini ve uçak filolarını kurmuştur. Siyâsî alanda da Fransa’nın tam desteğinin gerektiği fikrini ısrarla savunmuştur.

I. Dünyâ Savaşında Churchill:
1914’te, I. Dünyâ Savaşı çıktığında, İngiliz Donanması Churchill’in önceden aldığı önlemlerle mükemmel bir durumdaydı. Ama bunun yanında ordu zayıftı. Kasım 1914’te Osmanlı İmparatorluğu’nun İngiltere’ye savaş açması üzerine, Churchill Çanakkale projesini hazırlamaya girişti. Churchill’in tasarısına göre Boğazlar geçilecek ve müttefik Rusya’ya el uzatılacaktı. Bövlece bu ülkeye asker göndermek mümkün olacak ve bunun karşılığında İngiltere’ye tahıl gelecekti. Ayrıca İstanbul’un düşmesi Osmanlı İmparatorluğu’nu erken bir yenilgiye mahkûm edecekti. 19 Şubat 1915’te İngiliz ve Fransız donanmalarının Çanakkale tabyalarını topa tutmalarıyla başlayan çarpışmalar aylarca sürdü. Sonunda Nisan ve Mayıs 1915’te Çanakkale’de karaya çıkan İngiliz, Yeni Zelenda ve Avustralya birlikleri Türk birlikleri tarafından durduruldular. Büyük bir
Türk ve Müslüman düşmanı olan Churchill Çanakkale’deki başarısızlığın arkasından bakanlıktan ayrıldı (Aralık 1915). 1916’da Lord George başbakan olunca, Churchill de Levâzım Bakanı oldu. Fakat İngilizler, Çanakkale yenilgisinden dolayı hükûmeti devamlı eleştiriyorlardı. Netîcede tekrar seçimlere gidilince, George, seçimlerde kaybederek iktidardan düştü. Bu ara, Churchill de tekrar yazarlığa döndü. Yazılarında genellikle Nazi Almanyasının dünyâ barışını tehlikeye düşüreceğini tema olarak ısrarla anlatmağa çalışıyordu. Bunun yanında Churchill, 1924’te muhâfazakârlar safında tekrâr parlamentoya girmiş ve bir süre sonra da Mâliye Bakanı olmuştur. 1929’da kabine düşünce, Churchill, bu defa Avam Kamarasında milletvekili olarak kalmıştır.

II. Dünyâ Savaşında Churchill:
1939’a dek İngiltere’nin yönetiminden uzak kalan Churchill, II.Dünyâ Savaşı başlayınca, hemen Donanma Bakanlığına getirilmiştir. 1940’ta Başbakan olmuştur, 13 Mayıs’ta Avam Kamarası’nda başbakan olarak yaptığı ilk konuşmada İngiliz halkına “kan, acılar, gözyaşı ve ter”den başka verecek hiçbir şeyi olmadığını belirterek, tüm İngilizler’i zafer için mücadeleye çağırdı. Savaşın ilk yıllarında halka moral gücü vermiş, daha sonra da ABD’nin savaşa fiilen katılmasını, Sovyetler Birliğinin de İngiltere’nin yanında yer almasını sağlamıştır. Savaş süresince Stalin ve Roosevelt’ le birlikte Müttefikler’in savaş stratejisini belirledi ve politikacı kişiliği ile Almanların yenilmesinde başlıca sebeb olmuştur.

Churchill, 1941 yılında Amerika Cumhurbaşkanı Rooswelt’le bir toplantı düzenleyerek, Atlantik Paktını
kurmuştur. Yine 1942 yılında Moskova’ya giderek Stalinle görüştü, 1943 yılında Churchill, Rooswelt ve
Stalin üçü birlikte “Üç Büyükler” adı altında birleşerek Tahran toplantısını yapmışlardır. Bu toplantılar,
Almanya’nın yenilmesini sağlayacak nitelikte kararların alınmasını sağlayan toplantılardır. En sonuncusunu 1944’te Yalta’da yapmışlardır. Dünyâ yönetimini ele geçirme, dünyâ barışını elde tutma amacıyla yapılan bu toplantıda Üç Büyükler, bütün siyâsî ve askerî güçlerini birleştirmişlerdir. Netîcede Almanya yenilmiştir. Bu toplantıların hazırlayıcısı da Churchill’dir.

1945 yılından sonra Churchill, iktidarı kaybederek muhâlefet lideri olmuş 1951’de tekrar Başbakanlığa
geçmişti. 1953’te Kraliçe II. Elisabeth tarafından “Order of Garter” rütbesi verilen Churchill aynı yıl tarih, biyografya ve hitabet alanlarındaki başarısı nedeniyle Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandı.

İlerleyen yaşını ve eski çalışma gücünü kaybettiği gerekçesiyle 1955’te kendi isteğiyle siyâsetten çekilmiş, okumaya, yazmaya, resme, hattâ bir ara balık avcılığına bile meraklanmıştır. Churchill, 24 Ocak 1965’te Londra’da öldü.

Winston Churchill Sözleri -1 – 2 – 3 – 4

Eserleri (başlıca)

• The Story of Malakand Field Force, 1898, (Malakand Sahra Gücünün Öyküsü)
• Savrola  1899, (roman)
• The Rıver War, 1899, (Nehir Savaşı)
• London to Ladysmith via Pretoria, 1900, (Pretoria Üstünden Londra’dan Ladysmith’e)
• Savola, 1900; Ian Hamilton’s March, 1900, (Ian Hamilton’un Yürüyüşü)
• The Life of Lord Randolph Churchill, 2 cilt, 1906, (Lord Randolph Churchill’in Yaşamı)
• My African Journey, (Otobiyografi), 1908, (Afrika Yolculuğum),
• Liberalism and the Social Problem, 1909 (Liberalizm ve Toplumsal Sorun)
• The World Crisis 1911-1918, 4 cilt, 1923-1929, (Dünya Bunalımı 1911-1918)
• My Early Life, (Otobiyografi), 1930,(Yaşamımın İlk Yılları)
• The Eastern Front, 1931, (Doğu Cephesi)
• Thoughts and Adventures, (otobiyografi), 1932, (Düşünceler ve Maceralar)
• Marlborough, His Life and Times, 4 cilt, 1933-1938, (Marlborough, Yaşamı ve Dönemi)
• Great Contemporaries, 1937,(Büyük Çağdaşlar)
• Arms and the Covenant, 1938, (Silahlar ve Misak)
• Step by Step, 1939, (Adım Adım)
• Painting as a Pastime, 1947, (Zaman Geçirme Aracı Olarak Resim)
• The Second World War, 6 cilt, 1948-1954, (İkinci Dünya Savaşı)
• History of English Speaking Peoples, 4 cilt, 1956-1958, (İngilizce Konuşan Halkların Tarihi)