Vasilaki Efendi Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

VASİL (1845-1907)

Osmanlı, kemençeci. Türk müzik tarihinin bilinen en büyük kemençe virtüözlerindendir.

İstanbul’da doğdu, aynı kentte öldü. Rum asıllı Silivrili bir ailedendi. Vasilaki diye de anılırdı. Müziğe Silivri’de klarnet çalarak başladı. Fenerli Yorgi adındaki bir sazendeden kemençe çalmayı öğrendikten sonra klarneti bırakıp bu saza yöneldi. Zamanın ünlü saz takımı lavtacı Andon ile lavtacı Civan’ın ekibine girerek müzik bilgisini ilerletti. Ayrıca besteci ve hanende Asdik’ten de yararlandı. Kısa zamanda usta bir kemençeci olarak büyük ün kazandı. İstanbul’un müzik çevrelerinde en çok aranan icracılardan biri oldu. Aynı zamanda iyi bir kemençe yapımcısıydı. Ömrünün son yılları yoksulluk içinde geçti.

Kemençede düz ve uzun yay kullanır, tiz perdelerinin kullanılmasında özel zorluklar gösteren bu sazın bütün perdelerine falsosuz basardı. Çok başarılı taksim eder, özellikle köçekçelerle Rumeli havalarını olağanüstü güzellikte çalardı. Vasil’in Türk müziğine en önemli katkısı kendisinden önce köçek ve tavşan takımlarında kullanılan, bu yüzden de pek değer verilmeyen kemençenin çalmışına getirdiği perde zevki ve üslup inceliğiyle onu klasik sazlardan kurulu incesaz fasıl topluluklarına kazandırmış olmasıdır. Bundan dolayı, klasik kemençenin ilk ustası sayılır. Tamburi Cemil’in kemençede ulaştığı ustalığı hazırlayan etmenlerden biri de Vasil’in kemençesidir. Besteci olarak sayıca az, ama değerli saz yapıtları bestelemiştir. Başta Mahmud Celâleddin Paşa’nınkiler olmak üzere pek çok şarkı için bestelediği aranağmeler de, onun bestecilik yeteneğini yansıtan özgün parçalardır.

• YAPITLAR (başlıca): Kürdilihicazkâr Peşrev; Kürdilihi-cazkâr Saz Semaisi; Hicazkâr Peşrev; Şevkefza Peşrev.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi