Tekke-Tasavvuf Musikisi Nedir Türleri, Çeşitleri

Tekke (Tasavvuf) Mûsikisi

Âyin: Tekkelerde, her tarîkatin kendine mahsus zikir şekilleri vardı. Muayyen gün ve gecelerde yapılan bu zikirlere umumi manâda “âyin” denilmektedir. Fakat bu kelime Mevlevi tarikatına mahsus zikirde okunan eserlere münhasır kalmıştır.

Mevlevi âyinleri, Mevlevîlerin semâ’ ettikleri sırada okunan, muhtelif makamlardan besteli ve dört kısım üzerine tertib edilmiş dinî mûsikî eserleridir. Kısımlar “Selâm” diye isimlendirilir. Sözleri umumiyetle Mevlânâ Celâleddin Rûmi’nin eserlerinden seçilmiştir.

Durak: Tekkelerde yapılan zikirde, Kelime-i Tevhîd’den sonra verilen arada, muhtelif makamlardan, serbest vezinle bestelenmiş tasavvufî güftelerdir.

Şuğul: Türkler tarafından bestelenmiş fakat sözieri Arabça olan dinî mûsikî besteleridir.

Mersiye: Bir ölüm vukuunda duyulan üzüntüyü ifâde eden manzumelere denir. Ancak, bu kelime tek başına söylendiği zaman, Muharrem’in onuncu günü Kerbelâ’da şehid edilen Hz.Hüseyin hakkında yazılan manzumeler anlaşılır. Bu manzumelerin bir kısmı ilâhî tarzında bestelenmiş olup dergâhlarda Muharrem ayında icrâ edilen âyinler sırasında okunmaktadır.

Na’t: Peygamberimizin güzel vasıflarını bildiren ve çeşitli makamlarda bestelenmiş dinî mûsikî eserleridir. Câmilerde Cumâ ve Bayram namazlarından önce tilâvet edilen Kur’ân-ı Kerîm’in ardından, tekkelerde ise Kelime-i Tevhîd ile ism-i Celâl arasında okunur.

İlâhi:Mevlevî ve Bektâşî tarikatları dışında kalan tarîkat tekkelerinde, zikir esnasında okunan ilâhî ve tasavvufî şiirlere yapılmış bestelerdir. Ayrıca Arabî ayların herbiri için okumak üzere bestelenmiş ilâhîler de vardır.

Musiki Nedir