Şehristani

Muhammed b. Abdül kerim b. Ahmed Ebu’l-Feth, eş-Şehristani. 1076—1153 tarihleri arasında yaşamış İslâm kelâm ve felsefe âlimlerindendir. Kelâm, dinler ve mezhebler tarihi sahasında imam sayılmaktadır., Horasan’ın kuzey sınırında bulunan Şehristân’ın bir köyünde doğmuştur. Harizm’de aklî, felsefî, naklî ilimler ve ahlakî yöndeki üstünlüklerinden dolayı kendisine “el-Efdal” unvanı verilmiştir. H. 510/1116 senesinde Bağdad’ta üç yıl kaldıktan sonra memleketine dönmüş ve orada vefat etmiştir.

Şehristânî Horasan’da Selçuklu Sultanı Sencer’in vezirinin vekillğini yaptı. Ünlü eseri el-Milel ve’n-nihal’i bu vezire ithaf etmiştir.

Dinler, mezhepler ve felsefe tarihi konusunda yazdığı el-Milel ve’n-Nihal adlı eser bu sahada yazılan ilk ana kaynaklardan biri olarak kabul edilmektedir. Şehristâni, nakletti dinler, mezhepler ve felsefelere ait görüşleri tarafsız bir açıdan ele almış olmakla tanınmaktadır.

Şehristâni, felsefe ile kelâmı mezc-etme konusunda ilk tecrübeye girişenlerdendir. Kelâm sahasında kaleme aldığı Nihâyetü’l-İkdâm  fi ilmi’l-Kelâm adlı eserinde felsefeye yer verdiği hatta Allah’ın varlığını isbat ederken felsefi delilleri kullanmakta olduğu müşahede olunmaktadır.

Eserleri

Şehristâni’nin bilinen diğer eserleri şunlardır: el-İrşâd ilâ Akaidi’l-İbad. Telhisü’l-Aksâm li-Mezâhibi’l-Enâm, Musâraâtü’l-Felâsife. Târihü’l-Hükema, el-Mebde’ ve’l-Meâd. felsefi üslübla yazılmış Tefsiru Sürati Yusuf.