Rıfâilik

Basra civarında Karyat Haşan (Haşan Köyü)’da 1118 (H.512)’de dünyaya gelen Âhmed b. Aliyyi’r-Rıfâî’nin kurmuş olduğu tarikatın adı. Hz. Peygamber soyundan geldiği rivayet edüen Ahmed Rıfâî’ye, Rıfâa boyundan olduğu veya atalarının birinin adı Rifâa olduğundan dolayı Rıfâf denmektedir, önce, Basra’ya giderek Şafiî âlimlerinden Ebu’i-Fadl Ali el-Vâsıtî ile Ebû Bekreİ Vâsıtî’den ders okudu. Yirmi yedi yaşlarında tahsilini tamamlayıp Ebu’l-Fadl’dan icazet aldığı vakit Ümmü Âbide’ye yerleşmiş, dayısının vefa tından sonra da 1145 tarihinde tarikatın şeyhi olmuştur.

Tasavvuf klasiklerinden Ibn Celâl’in Cilâü’s-sadâ’si ile Sahibü’l-berâhin’de Ahmed Rıfâî’den “sözünde duran, gönlü zengin, ilmi geniş, başkalarının kusurlarını örten, sık sık fakirlerle düşüp kalkan, cefa ve sıkıntıya karşı sabre kitaplar-3/rifailik” 154″ 143″ den, kanaat sahibi, insanlara yardım etmekten, onlara faydalı olmaktan zevk duyan olgun bir kişi” şeklinde bahsedilir. Ahmed Rıfâî’nin 1181 ve 1183 tarihlerinde îrad ettikleri iki mev’îzesi ile kasidelerinden meydana gelen bir divanı; dua ve virdleri ihtiva eden bir mecmuası ve çeşitli vesilelerle söylediği uzun ve mev’lzelerî bulunmaktadır.

Rıfâiyye tarikatına bağlı olarak daha sonra Haririyye, Keyaliyye, Sayyadîyye, Aziziyye, Cendelîyye, Aclâniyye, Kathaniyye, Fazlıyye, Vâsıtiyye, Cebertiyye, Zeyniyye, Nuriyye ve Mağfuruyve adlı şubeler ortaya çıkmıştır.