Örf-i Destâr

Eskiden, Osmanlılarda ulema sınıfının başlarına giydikleri takke, fes ve buna benzer başlıkların üzerine sarılan sarık cinsinden bir başlığın adı. Aynı zamanda destâr da denilen sarık Osmanlılarda genellikle gelişigüzel sarıldığı halde Sultan I. Ahmed devrinde belli bir usule tâbi tutulmuş ve bu münâsebetle de çeşitli isimler ortaya çıkmıştır. Hâcegân sınıfının kavuklarına sardıkları sarığa “kafesî destâr”, Mevlevi der/işlerinin sardıkları sarığa da, “destâr-ı şerif” adı verilmiştir.

İlk Mevlevî destârları Hz.Mevlâna ve Sultan Veled’le başlar. Bunlar, gayet geniş bir tülbentin hiç bir kırışık olmaksızın bükülmesinden ve soldan sağa ve yukarıya meyilli bir şekilde sarılan büklümlerle karşılaşmasından meydana gelen büyük ve o devir âlimlerinin sardıkları “örfî” biçimidir. Osmanlılar devrinde örfî destâr, biraz Aha uzunca ve yumurta şeklinde sarılmış, üstüne de ceviz kadar ve kırmızı, yollu bir yuvarlak eklenmiştir ki, bu cins sarığa “örfî müceveze” denilmiştir. Sonradan Mevlevîlerde örfî deştirin aynı, fakat aşağı yukarı yarısı kadar bir destâr sarılmağa başlanmıştır ki buna da Cüneydî sarık denirdi.