Ruyalar/nureddin-pasa-sakalli” 138″ 158″ Nurettin Paşa’nın Genelgesi

Anadolu Merkez Ordusu mıntıkasına tamim.

Merzifon’da kâin (var olan) Amerikan Koleji ile hastahanesi dahilinde memleketimize muzır (zararlı) şeyler bulunduğu ihbar edilmesi üzerine alelusül taharriyat (araştırmalar) icra edilerek kolej derununda (içinde) Rum Pontos kulübü mevcut olduğu görüldü. Ve mektep tatil ve sedd olundu (kapatıldı). Müstahdemi memleketten ihraç edildi. Pontos Cemiyeti’nin mühürü ve bayrakları ve arması birçok vesaik (belge) zuhur etti. Bu meyanda mektep müdürü Amerika’lı Mr.White tarafından Türkiye haricinde bulunan Amerikalı mercilerine hitaben yazılmış olan mektuplar ve heyet-i tedrisiyenin (ders veren heyet) muhtelif raporları da elde edildi… Memleketimizdeki mezhep ve tarikat farklarından Hıristiyanlık namına istifade çarelerini düşünmüşlerdir… Bu hususta mercileri olan Amerika’lı papaz Frederik Gots’a yazılmış olan 4 Mart 337 tarihli raporun bir bendinin tercümesi aynen bervechi atidir (aşağıdaki gibidir):

Ruyalar/merzifon-amerikan-koleji «Kürt ve Türkler’in alevî olanları hakiki müslüman olmadıkları gibi miktarları külliyetlice ise de Türk ve Kürtler arasında ekalliyettedirler (azınlıktadırlar). Bunlara mezhepte mutedil surette serbesti gösterilirse telkinatı dinimize Ermenilerin seleflerimiz tarafından yapılan telkinatı diniyeye göstermiş oldukları meyil ve incizab (cezbedilme) göstereceklerine şüphe yoktur. Vaziyeti hâzıra karşısında bizim vazifemiz Türkler bunları uyandırmadan evvel faaliyetimize germi (ısı) ve hararet vermek ve şu fırsatı kaçırmamaktır.

«… Ermenilere mevud (vaadedilmiş) olan Kars ve Erzurum’da ve vilâyatı şarkiyede her ne kadar şimdi Ermeni nüfusu pek az ise de dünyanın her tarafından buralara gelecek olan Ermeni akını ve tehacümü karşısında bu havalide meskûn bulunan Türklerin ve Kürtlerin ekserisi ihtimal ki terk-i diyar edip gideceklerdir.

Terki mevki etmeseler bile, âlicenabane bir Ermeni idaresi Ermenilerle kan irtibatı olan Kürtlerin az zaman zarfında Ermeni yapılmasını mümkün kılacaktır. Kürtlerden maada aynı zamanda Ermenistan’da sakin Türk ekseriyetinin dahi Ermeni ırkına mensup olması pek muhtemeldir. Bunlar da Ermeni idaresinde kalmayı tercih ederler ise tedabiri mukteziyenin ittihazı (gerekli tedbirlerin alınması) ile kendilerini ecdatları zannolan Ermenilerin din ve cinsiyetlerine irca etmek mümkündür…»

… Halkın iğfalât ve ifsadata (aldatma ve fesat) kapılmamaları ve tefrika ve nifaktan son derecede tevakki (sakınma) eylemeleri ve tehlikeyi müştereke karşısında bilumum müminin ve muvahhidinin her vakitten ziyade habl-i metini (sağlam ip) ittifaka sarılmaları ve kelime-i mübareke-i tevhid etrafında toplanmaları farize-i diniye ve vecibe-i vataniye ve vicdaniye olduğu bir emri bâhir (apaçık) ve aşikârdır. Bilumum memurin (memurlara) ve ulema (alimlere) ve meşayih (şeyhlere) ve münevveranı (aydınlar) milletin efradı milleti bu yolda ikaz ve tenvir (aydınlatma) ve irşada sarfı mesai etmelerini selâmeti din ve vatan namına ehemmiyetle temenni ederim.

Merkez Ordusu komutanı Mirliva Nurettin, Sivas, 30 mart 337