Müfti Müftü Nedir Ne Demektir Anlamı

Müfti (Ar. s.ve i.)

Sorulan dinî bir mes’eleye cevap veren kimsedir. Fetvalar ağızdan yani şifahî oiduğu gibi yazılı da olabilir. Her iki durumda da ilmî selâhiyete dayanarak cevap veren kimse müftidir. Osmanlılarda Şeyhülislâm tâbiri henüz yaygınlaşmadan evvel ilmiye tarîkine mensub üç kişiden biridir. Diğerleri de kadı ve müderristir,

Başlangıçta, fetva verebilmek için mutlaka resmî bir izin gerekmiyordu. Fakat bilhassa Osmanlılarda, fetva işinin resmî bir ağızdan çıkması için şeyhülislâmlığın kurulduğunu biliyoruz. Zira fetvalar çok çeşitli olmaktadır. Binaenaleyh, herkes ilmî dirayet ve kabiliyetine göre fetva vereceği için bunun bilhassa yeni müslüman olanların zihinlerinde bazı şüpheleri meydan getireceği düşünülerek böyle bir çareye başvurulmuştur. Bu bakımdan önemli fetvaların mutlaka şeyhülislamlıktan çıkarılması gerekiyordu. Fetva formülü çok sade ve basittir. Sorulan meselenin sonuna çoğunlukla “elcevab: caizdir” veya câiz değildir” şeklindedir.

İslâm’da ilk müftinin Hz. Peygamber olduğu bilinmektedir. Zehebi’nin Tezkiretü’l-Huffaz adlı eserinde ve daha birçok eserde belirtildiğine göre Resulullah zamanında Hz. Ömer b. Hattab Ali b.Ebu Talib, Muaz b. Cebel ve Ebu Musa gibi kimseler fetva vermişlerdir.

Hz. Peygamber’in fetva suretiyle ahkâmı tebliğ etmesi, şeriatın bir beyanı ve tefsîri mâhiyetinde idi. Nitekim, oruç âyeti nâzil olduğu zaman herkes orucun farz kılındığını anlamıştı. Fakat unutarak oruç yiyenin durumu hakkında bir açıklık yoktu. Birgün ashabtan biri unutarak orucunu yer ve hemen Hz. Peygamber’e gelip durumunu sorar, Hz. Peygamber de unutarak yiyen ve içene kaza ve kefâretin lâzım gelmeyeceğini bildirir. İşte Peygamber Efendimizin bu cevabı bir fetvadır. Fetva müesesesi birkaç devre geçirmiştir ki ilki Hz. Peygamber devridir. Osmanlılarda Fatih kanunnamesinde müfti ismi geçmektedir. Günümüzde Diyânet İşleri Bakanhğina bağlı olarak vazife yaparlar