Muallakat-ı Seb’a Nedir, Şairleri, Özellikleri, Hakkında Bilgi

Muallakât. Câhiliye döneminde yedi (veya on) şaire ait seçkin kaside koleksiyonuna verilen ad.

Sözlükte “bir şeyi diğeriyle irtibatlandırmak, bir şeyle ilgilenip onu beğenmek ve sevmek” anlamındaki alak (alâka) kö­künden türeyen muallaka kelimesinin çoğulu olan muallakât “beğenildiği için herkesin görebileceği bir yere asılan, ser­gilenen şiirler” demektir. Kelime ilk defa muhtemelen, IV. (X.) yüzyılın ilk yansında telif edilen Ebû Zeyd el-Kureşî’nin Cemheretü eş-câri’î Arab’ında görülür. Yedi bölümden oluşan antolojide birinci bölümü “Mual­lakât” başlığı altında sekiz muallaka şai­rinin kasideleri oluşturmaktadır. Bu şiir­ler için “es-seb’u’t-tıvâr yedi uzun kaside, “sümût” dizili inciler “müzehhebât” yal­dızlı şiirler, “seb’iyyât” (yedi kaside) ve daha yeni eserlerde “mukalledât.[asırlardan devredilen eski şiirler] “müsemmetât” (inci dizileri) isimleri de kullanılmaktadır.

Rivayete göre muallakât, Câhiliye dev­ri Arap yarımadasının çeşitli yörelerinde kurulan Ukâz vb. panayırlarda düzenlenen şiir yarışmalarında eleştiri süzgecin­den geçerek seçilrniş keten bezinden yapılmış tomarlara altın suyu ile yazılıp Kabe’nin duvarına asıl­mıştır. Edebiyat tenkitçisi Ebû Ca’feren-Nehhâs, II. (VIII.) yüzyılda eski Arap şiiri derleyicisi Hammâd er-Râviye’nin ilk de­fa yedi muallaka kasidesi derlediğini, an­cak şiirlerin Kabe duvarına asıldığı yo­lundaki rivayetin kesin olmadığını belirt­mektedir.

Muallakâtın adlandırılması ve Kabe du­varına asılması hususunda olduğu gibi hangi şairlerin şiirlerinin bu derlemeye dahil edildiği konusunda da farklı görüş­ler ortaya çıkmıştır. İbn Abdürabbih mu­allakât şairleri olarak şu isimleri zikreder: İmruülkays b. Hucr, Tarafe b. Abd, Haris b. Hillize, Amr b. Külsûm, Züheyr b. Ebû Sülmâ, Antere ve Lebîd b. Rebîa. Ma’merb. Müsennâ, Antere ve Hâris”in yerine Nâbiga ez-Zübyânî ile Meymûn b. Kays el-A’şâ’yı ko­yar. Ebû Zeyd el-Kureşî, İbn Abdürabbih’in liste­sinden Haris b. Hillize’yi çıkarıp IMâbiga ve A’şâ’yı ilâve etmek suretiyle şairlerin sayısını sekize yükseltir. İbn Kuteybe bu şairlere Abîd b. Ebras’i da ekler. Muallaka şairlerinin sayısını Nehhâs do­kuza, Hatîb et-Tebrîzî ve Ahmed Emîn eş-Şinkitî ona çıkarır. İbn Haldun bu şairlere Alkame b. Abede’yi ekler. Ebû Bekir İbnü’l-Enbârî ile Hü­seyin b. Ahmed ez-Zevzenî, şerhlerinde İbn Abdürabbih’in verdiği listeye bağlı kalmışlardır. Muallakât şairlerinin en es­kisi, milâdî VI. yüzyılın ilk yansında yaşa­dığı kabul edilen İmruülkays b. Hucr’dur. Diğerleri bu asrın ikinci yarısında hayat sürmüştür. Bunlardan sadece Lebîd b. Rebîa müslürnan olmuş ve İslâm devrin­de de uzun müddet yaşamıştır.