Moisey Ostrogorsky Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi
OSTROGORSKİ, Moisey Yakovleviç (1854-1919)
Rus siyaset kuramcısı. ABD ve İngiliz siyasi partilerinin karşılaştırmalı incelemesini yapmıştır.
Rusya’da Grodno’da doğdu. Ölüm yeri bilinmiyor. St. Petersburg’da (bugün Leningrad) hukuk öğrenimi gördükten sonra bir süre Adalet Bakanlığında çalıştı. Daha sonra, Paris’e giderek Ecole Libre des Sciences Politiques’te öğrenimini sürdürdü. 1892’de kamu hukuku alanında kadın hakları üzerine yazdığı bir incelemeyle Paris Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden ödül aldı. İlgi alanını siyasi partilerin incelenmesine kaydıran Ostrogorski, ABD’deki ve İngiltere’deki siyasi partileri incelemek amacıyla sık sık bu ülkelere gitti. Fransız ve Amerikan dergilerine çok sayıda makale yazdı. 1902’de Democracy and the Organization of Political Parties (“Demokrasi ve Siyasi Partilerin Örgütlenmesi”) adlı iki ciltlik kitabını yayımladı. Kitabın birinci cildinde Amerikan, ikinci cildinde İngiliz siyasi yapısını inceledi.
1905 Devrimi’nden sonra Rusya’ya dönerek 1906’da liberal eğilimli Kadet (Konstitutsiyonnaya Demokratisesayu-Anayasacı Demokrat) Partisi’nin temsilcisi olarak I.Duma’ya (Meclis) seçildi. Duma’ mn Mayıs 1906’da dağıtılmasına değin Kadet Partisi’ nin yönetiminde etkin rol oynadı. Daha sonra siyasetten çekilerek, 1902’de yayımladığı kitabının Amerikan siyasal yapısı üzerine yazdığı cildini gözden geçirmek amacıyla ABD’ye gitti.
Ostrogorski siyaset bilimine parti örgütlenmelerine ilişkin çözümlemesiyle katkıda bulunmuş, bu konuda geliştirdiği kuram kendisinden sonra gelen sosyal bilimcileri, özellikle de, M.Weber’i ve R.Michels’i etkilemiştir. ABD’deki ve İngiltere’deki siyasi partilerin karşılaştırmalı incelemesine dayanarak, demokratik kitle partilerinin genel özelliklerinin çözümlemesini yapmıştır. Bu tür partilerde, kitlelerin kolektif çıkarlara karşı ilgisizliği gibi toplumsal yapıya özgü etmenlerden kaynaklanan bir bürokratikleşme eğiliminin olduğunu ileri sürmüştür.
Çözümlemesinde işlevsel bir yaklaşım kullanan Ostrogorski’ye göre, parti örgütleri toplumda bir takım gereksinimleri karşılamak için kurulur. ABD ve İngiltere gibi kitle demokrasisinin egemen olduğu ülkelerde parti örgütlenmelerinin birbirine benzer olması bu ülkelerin toplumsal yapılarındaki benzerliklerden kaynaklanır. Bu toplumiarın genel oy hakkına sahip karmaşık toplumlar olmaları güçlü parti aygıtlarına olan gereksinimi artırır. Ostrogorski, ABD ve İngiliz parti sistemlerini karşılaştırmasında, benzerliklerin yanı sıra, farklılıkları da ayrıntılı bir biçimde incelemiştir. Partilerin yönetim biçimleri ve ülkelerin siyasal yapıları arasındaki farklılıkların, anayasal yapıdaki farklılıklardan değil, toplumsal yapılardaki farklılıklardan ileri geldiğini savunmuştur. Araştırmasında, oy verme davranışının nasıl belirlendiği ve kamuoyunun nasıl oluşturulduğu konularında çok sayıda önermeye yer vermiştir.
Ostrogorski, genel oy hakkının yerleştiği toplumların tam anlamıyla demokratik olmadığını savunmuş, halkın kendisini doğrudan yönetmesi olarak tanımladığı demokrasinin, ancak işlevleri toplumsal sorunları çözmekle sınırlı ve geçici örgütlerin siyasi partilerin yerini almasıyla kurulabileceğini savunmuştur.
• YAPITLAR (başlıca): The Rights of Women: A Compa-rative Study in History and Legislation, 1892, (“Kadın Haklan: Tarihte ve Yasamada Karşılaştırmalı Bir İnceleme”); Democracy and Organization of Political Parties, 1902, (“Demokrasi ve Siyasi Partilerin Örgütlenmesi”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi