Mikis Teodorakis Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

TEODORAKİS, Mikis (1925)

Yunan, besteci. Çağdaş Yunan müziğinin kurucularındandır.

29 Temmuz 1925’te Sakız Adası’nda doğdu. Annesi Çeşmeli, Urla kaymakamlığı da yapmış olan babasıysa Giritli’ydi. Teodorakis on dört yaşında Patras Konservatuvarı’na girdi. Ailesiyle birlikte gittiği Tripolis’te bir müzik grubu kurarak ilk konserini verdi. 1943’te Atina Konservatuvarı’na başladıysa da, Alman işgaline karşı direnişçilere katıldığı için aynı yıl tutuklandı. İç savaş sırasında 1947-1952 arasını da tutuklu geçirdi. 1953’te Paris’e kaçtı. Burada Paris Konservatuvarı’na devam etti, O.Messiaen’in öğrencisi oldu. 1961’de Lambrakis gençlik hareketinin önderi olarak ülkesine döndü. 1963’te Pire milletvekili seçildi. 1967-1970 arasında Albaylar Cuntası tarafından tutuklandı, ardından ülke dışma çıkarıldı. Yemden Fransa’da yaşamaya başladı. 1972’de daha önce girmiş olduğu Komünist Parti’den ayrıldı. 1974’te, demokrasiye geçişten sonra Yunanistan’a geri döndü. 1981’de Dış Komünist Partisi milletvekili seçildi. 1985’te Papandreu hükümetiyle düştüğü anlaşmazlık sonucu, milletvekilliğini bıraktı ve ülkesinden ayrıldı.

Teodorakis, Hacıdakis (1925) ile birlikte, çağdaş Yunan müziğinin kurucusudur. Teodorakis müziği ve siyaseti birleştirmiş bir komünist, Hacıdakis ise sağ görüşün bir savunucusu olmakla birlikte, ülkelerinde demokrasiye geçilmesi için birbirlerini desteklemiş iki sanatçıdırlar. Hacıdakis’in müziği, Teodorakis’in canlı, ateşli bestelerine oranla daha romantik ve melodik olarak nitelendirilmekle birlikte, genelde bu iki akımın bir bütün oluşturduğu görüşünde birleşilmektedir.

Yapıtlarında Anadolu ve Ege adalarının müziklerinden esinlenen Teodorakis, Bizans’ın Dor ve İyon düzenleriyle, nihavend, uşşak ve saba gibi klasik Türk müziğinde kullanılan makamlardan da yararlanmıştır. Orkestra müziğinin yanı sıra, oratoryo, bale, şarkılar, tiyatro ve film müzikleri yazmış,1958-1959 yıllarında Ritsos’un şiirlerini buzuki (bir Yunan çalgısı) eşliğinde düzenlemiş, Lorca, Neruda, Eluard gibi şairlerin yapıtları üzerine besteler yapmıştır. 1957’de Moskova Şostakoviç Şenliği’nde Altın Madalya, 1961 Atina Popüler Şarkı Şenliği’nde birincilik, 1963’te ise Sibelius Ödülü’nü kazanmıştır. Birçok ülkede halk konserleri vermiştir.

• YAPITLAR (başlıca): Beste: Sinfonia, oratoryo, 1944; Five Cretan Songs, koro ve orkestra için, 1950; Poemes d’Eluard, 1955, (Eluard’dan Şiirler); Sonatina No.l, keman ve piyano için, 1957; Les amants de Teruel, bale, 1958, (Teruel’li Âşıklar); Antigone, bale, 1958; Epitaphios, şarkılar, 1959: Phoenıcian Women, tiyatro müziği, 1960, (“Fenikeli Kadınlar”); Zorba the Greek, film müziği, 1962, (Zorba); Canto General, (Neruda), pop oratoryo, 1972; Z, film müziği, 1973, (Ölümsüz); Etat de siege, film müziği, 1973, (“Sıkıyönetim”). Kitap: Journals of Resis-tance, 1972, (Direnme Günlüğü, 1974).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi