Mecelletün-Nisab Yazarı, Konusu, Özellikleri, Hakkında Bilgi

Mecelletü’n-nisâb. Müstakimzâde Süleyman Sâdeddin’in (ö. 1202/1787) Türk-İslâm meşhurlarına dair Arapça biyografi eseri.

Tam adı Mecelletü’n-nişâb îi’n-nise-bi ve’l-künâ ve’l-elkab’dır. Müellifin bi­yografi alanındaki teliflerinin en önemlisi olan eser, Türk-İslâm dünyasının meşhur şahsiyetlerinden pek çoğunun kısa hal tercümesini lakap, künye ve mahlasları esas alınmak suretiyle bir araya getiren bir başvuru kitabıdır. İçinde ayrıca kendi hayatı ve eserleri hakkında bizzat müellif tarafından verilmiş önemli bilgiler bulun­maktadır. Meceîlelü’n-nişâb’öa dinî, edebî, tasavvufî konulara açıklık getire­bilecek değerde malûmat yer alır. Fakat asıl önemli olan, biyografilerde verilen do­ğum ve Ölüm tarihlerinin müellifin ciddi tahkikleriyle tesbit edilmiş olmasıdır.

Mecelletü’n-nisâb, Kâtib Çelebi’nin Süllemü’l-vüşûl’üne zeyil olmak üzere kaleme alınmışsa da ondan daha tam ve zengin oluşu bakımından bir üstünlük ta­şır. Bu alanda başta gelen bir telif olarak Sem’ânî (ö. 562/1167) sekiz ciltlik el-Ensâb’ı yazmış, daha sonra İbnü’l-Esîr (ö. 630/1233) bunu üç cilt halinde özetleye­rek eî-Lübâb’ı meydana getirmiştir. Celâleddines-Süyûtî (ö.9! 1/1505), İbnü’l-Esîr’in kitabını kendi ulaştığı bilgilerle (istidrak) birlikte Lübbü’l-Lübâb adıyla telhis etmiştir. Kâtib Çelebi de Lübbü’l-Lübâb’a bazı ilâveler yaparak Süllemü’l-vüşûl’ü meydana ge­tirmiş, ancak eserini tamamlayamadan Ölmüştür. Müstakimzâde, Kâtib Çelebi’­nin istidrakleriyle kendi istidraklerini bir­leştirmek suretiyle Mecelletü’n-nişâb’ı meydana getirmiştir.