LOBİ
LOBİ
Parlementonun dışında
olan ve yasama süreçlerini etkilemeye çalışan kişi, ya da örgütleri ifade eder.
Terim, böylesi bir işi gerçekleştirmek için düzenli biçimde İstihdam
edilenleri kapsadığı gibi, bir yasanın kabul edilmesi veya edilmemesi konusunda
etkide bulunma gayretini gösterenleri de kapsar.
Fiil olarak lobi,
yasamayı etkileme gayret ve hareketlerini ifade eder. Sosyal bilimciler
arasında lobi, lobici ve lobi yapmak kavramlarını kullanma hususunda genel br
fikir birliği vardır. Bİr lobi, belli bir yasanın kabulü, reddi veya değiştirilmesini
garanti etmeye yönelik gayretleri olan çıkar veya gruba denir. Çiftçilik lobisi
olabildiği gibi, işçi lobisi veya petrol lobisi gibi lobiler de olabilir.
Lobici, böylesi bir faaliyette, tüm zamanını veya zamanının bir bölümünü
vererek çalışan, ücretli veya ücretsiz kişidir. Yasama sürecini etkilemeye
çalışan parti memurları, hükümetin yönetici kesiminin üyeleri, genel bir
tanımla lobici olarak değerlendirilmektedir.
Lobicilik, yasa
çıkaranlarla kişisel ilişkiler kurmak, yasama organlarına ve komitelere belge
ve bilgi vermek, yasama organlarındaki kişilere bildiriler veya dilekçeler
göndermek, ya da başka insanların bu tür şeyler yapmasını sağlamak, lobinin
çıkarlarını yasama aşamalarında savunabilecek adaylara seçim kampanyalarında
yardımcılık yapmak gibi faaliyetleri içerır.
Orijinal biçimiyle,
lobi yapmak, yasama organındaki kişilerle lobicinin doğrudan İlişki biçimine
işaret ediyordu. Oy verme hakkının ve kitle iletişim araçlarının yay-gmlaşm
asıyla lobiciler yasama organı üzerinde dolaylı baskılar uygulama yoluna yöneliyor
ve giderek kamuoyunu daha çok harekete geçirmeye çalışıyorlar. Seçim
bölgelerinden gelen kanaatler yasama or-ganlarındakilere iletildiğinde etkili
olabilmekte, geniş çıkar grupları tarafından halkla ilişkiler programlan
uygulanmaya, iyiniyet çağrılarıyla kamuoyunun geniş kesimleri etkilenmeye
çalışılmaktadır. Lobi teriminin olumsuz çağrışımlarına da dikkat çekilmiştir.
Çünkü lobi, çoğu zaman ne olduğu çok iyi bilinmeyen kişi ve kurumların
çıkarına yönelik bencilce faydalar olan yasaların çıkması İçin gösterilen
gayretlerle ilişkilendirilm ektedir. Lo-bİ çoğu zaman “Görünmeyen
Hükümet” veya “Üçüncü Meclis” olarak adlandırıla-bilmektedir,
Zamamnda rüşvet ve öteki gayri ahlakî yollar, lobicilik teknikleri arasında
sayılmaktaydı. Bu yolların pek azı, bugün hem lobici hem de yasama organı üyesi
ürktüğü içîn kullanılabilmektedir. Sosyal bilimciler, lobiciliğin doğuştan kötü
olduğunukabul etmemektedirler. Aksine bu tür bir grup temsil biçiminin kamu
yararlannı koruyabileceğinden bahsetmektedir. Terimin çok genel olarak kullanıldığı
biçiminde, hükümet üzerinde değil, yasama organlarına yapılan etkilere işaret
edilmektedir. Çıkar grupları, yönetici bürokrasi içinde çalışıp yararlı
kararları verdirmekte veya yönetimi belli konulara sempatik hale
getirmektedir. Zaten bu, zaman zaman “yöneticiler üzerinde lobi
yapma” olarak ishnlendirilmektedir. Kelimenin genel kullanımı yönetici
kesim üzerindeki baskı ve etkileri kapsamamaktadır.
(SBA)