Edebi Şahsiyetler

Kul Himmet Kimdir, Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri, Hakkında Bilgi

Kul Himmet. Alevî-Bektaşî şairi. Bazı şiirlerinden hareketle XVI. yüzyılın ikinci yarısı ile XVII. yüzyılın ilk yansında yaşadığı tahmin edilmektedir. Tokat ilinin Almus ilçesinin Görümlü (eski adı Varzıl) köyünden olup türbesi de oradadır. To­runları halen aynı köyde yaşamakta ve Kul Himmetliler diye anılmaktadır. Şâhinli aşireti Kul Himmet’in ocağıdır. Bir şiirin­de, “Dedem Hıdır Abdal pîrim Ocağı” di­yerek soyunun Kemaliye’nin Ocak köyün­deki Hıdır Abdal Tekkesi’ne bağlı olduğu­nu ima etmiştir. Öz­lem duyduğu tek yerin Erdebil Tekkesi, dolayısıyla Safevî şahlarının yurdu oldu­ğu şiirlerinden anlaşılmaktadır. XVI. yüz­yıl ile XVII. yüzyılın ilk yansında Osmanlılar’la İran Safevîleri arasındaki siyasî ger­ginlik esnasında Pır Sultan Abdal, Kul İb­rahim ve Kul Hüseyin gibi Kul Himmet de Alevî topluluğunu Osmanlı Devleti karşı­sında yer almaya teşvik eden şiirler yaz­mıştır.

Kul Himmet’in gerek şair olarak gerek­se şahsiyet bakımından Pîr Sultan Ab­dal’dan etkilendiği muhakkaktır. Bazı kaynaklarda Kul Himmet’in Pîr Sultan Ab­dal’a mürid olduğundan söz edilmekle beraber bu görüş doğru değildir. Onun, “Kul olmuşuz Pîr Sultan’a / Eşiği de kıblegâhtır” mısraları buna tanık gösteril­mişse de birinci mısraın doğrusu, “Kul olmuşuz bir sultana” şeklinde olmalıdır.

Hayatta iken Alevî-Bektaşî çevrelerin­de büyük şöhret kazanan Kul Himmet’in şiirleri halk tarafından çok sevilmiş ve bir­çok cönkte yer almıştır. Bu sevginin en önemli sebebi, bilhassa Alevî inancını şi­irlerinde halkın anlayabileceği bir Türk­çe’yle etkili biçimde ifade etmesidir. Abdülbaki Gölpınarlı, Bisâtî’nin kendisinde bulunan 1017(1608) istinsah tarihli Me-nâkıbü’l-esrâr behcetü’l-ahrâr adlı ese­rinde Hatâî ve Pîr Sultan Abdal’la birlikte Kul Himmet’in de birkaç şiirinin yer al­masını, onun Erdebil Tekkesi müridleri tarafından da tanındığı ve sevildiğinin bir işareti olarak görmektedir. Bu sevgiden dolayı halk kendisini Koca Kul Himmet diye anmıştır.

İlgili Makaleler