Kerbela Olayı -Arap Edebiyatında- Hakkında Bilgi
Hz. Hüseyin’in Emevîler tarafından Kerbelâ’da şehid edilmesi bütün müslüman milletlerin edebiyatlarını etkilemiş, bu alanda mensur ve manzum birçok eser kaleme alınmıştır. Kerbelâ hadisesi ve bunu izleyen olaylar üzerine yazılan şiirler Arap edebiyatında önemli bir yer tutar. Ca’fer es-Sâ-dık gibi Ehl-i beyt imamlarının konuyu işleyen şairler hakkında teşvik edici sözler söylemeleri bu tür eserlerin yaygınlaşmasında etkili olmuştur.
Kerbelâ hadisesiyle ilgili şiirlerde insanların, tabiat olaylarının, cinlerin ve meleklerin Hz. Hüseyin’in şehâdetinden duydukları üzüntü yanında Ehl-i beyt’in faziletleri dile getirilmiş, olay bütün ayrıntılarıyla ve dramatik sahneler halinde tasvir edilmiş, kerbelâ kelimesindeki kerb (gam, keder, üzüntü! ve belâ sözcükleriyle olay arasında bağlantı kurulmuştur. Ayrıca Kerbelâ toprağı şehidlerin vücutlarını barındırdığı için sevilen bir toprak olarak tasvir edilmiş, sevgi ve üzüntünün bir arada dile getirildiği ağıtlara konu olmuştur. Kerbelâ bir yandan belâlı yer, öte yandan büyük kahramanlıkların gösterildiği kutsal mekân olarak tanıtılırken şairler şiirlerinde Kerbelâ için yağmur ve bereket duasında bulunmuşlardır.
Arap edebiyatında Kerbelâ hadisesine dair bilinen ilk şiir Ebü’I-Esved ed-Düelî’-ye (ö. 69/688) ait bir gazeldir. Süfyân b. Mus’ab’ın (ö. 120/738) Ehl-i beyt hakkındaki şiirinde de olaya temas edilmiştir. İmam Muhammed el-Bâkır ile görüşen ve onun övgüsüne mazhar olan Kümeyt el-Esedî’nin (ö. 126/744] Hâşimoğulları (Ehl-i beyt) üzerine nazmettiği. bu sebeple “el-Hâşimiyyât” adıyla tanınan kasideleri arasında Kerbelâ hadisesiyle ilgili güzel örnekler yer almaktadır. Seyyid el-Himyerî’nin belâlardan kurtulmak ümidiyle Ehl-i beyt İmamları hakkında yazdığı şiirler içinde de Kerbelâ olayını söz konusu eden kasidelere rastlanmaktadır. İmam Şafiî, Hz. Hüseyin’in şehâdetinden duyduğu üzüntüyü bir şiirinde, “Ehl-i beyt’i sevmekle suç işledimse bu pişman olmayacağım bir suçtur” diyerek ifade etmiştir. Di’bil el-Huzâî de Hz. Hüseyin’in şehâdetini şiirine yansıtmış olan önemli şairlerdendir.