Edebi Şahsiyetler

Karl Heinrich Menges Kimdir, Hayatı, Biyografi, Eserleri, Hakkında Bilgi

Karl Heinrich Menges (1908-1999) Alman Türkologu ve Slav dilleri uzmanı.

22 Nisan 1908’de Frankfurt am Main’da doğdu. Tanınmış bir aileye mensup olan babası bölge sulh hukuk mahkemesi kâ­tibiydi, Menges dillere karşı duyduğu il­giyle on üç yaşına geldiğinde dedesinin Rusça gramer kitabını İncelerken bu di­lin Yunanca üe olan bağlantısını ortaya çıkarmaya çalıştı. Lise öğrenimi yılların­da Rusça’ya yalnız pazar günleriyle tatil günlerini, Yunanca’ya da haftada altı sa­atini ayırıyordu. Bu çalışma sayesinde altı ay gibi kısa bir süre sonra gazete ve ki­tapları sözlük yardımıyla okuyup anlaya­bilecek hale geldi. Rusça’nın Yunanca ve Latince ile olan yakınlığını keşfetmesi bu dilleri Öğrenmesini kolaylaştırdı. Öğreni­mini sürdürürken özellikle Latince ve Yunanca hocaları ona büyük destek verdi­ler; Menges’i Hint-Avrupa dilleriyle ta­nıştırıp bu dillere dair edebiyat bilgileri almasını sağladılar. Böylece Menges’in dil bilimiyle ilgili araştırmaları başlamış oldu. Bu arada İngilizce’yi ve İtalyanca’yı öğre­nen Menges eski Slavca, Türkçe ve bun­lara komşu dillerle de ilgileniyordu.

Lessing Lisesİ’nden 1926 Şubatında mezun olan Menges, Frankfurt Üniversitesi’nde ilk iki yarı yılda coğrafya, halk bilimi, meteoroloji, Çin bilimi, genetik, pratik kurslarla Rusça ve yeni Bulgarca’­nın yanı sıra Özel dersler alarak Osmanlı Türkçesi’ni öğrendi. Sonraki iki yarı yılda Münih’te okudu. Berneker’den Slavca, Örtel’den Sanskritçe. Bergstrasser ve Süssheim’den Osmanlı Türkçesİ, Scherman’dan halk bilimi dersleri aldı. 1928 baharında Münih’ten Berlin’e gitti. Bura­da Vasmer’den Slavca, VVilly Bang Kaup’tan Türkoloji okudu. Türkoloji inceleme­lerinde yalnız Osmanlı Türkçesi ve İslâm kültürüyle yetinmeyip bu alanı, Eski Türk­çe’yi ve Altayca’ya kadar Asya ve Sibir­ya’da konuşulan dilleri de içine alan bir daire içinde genişletti.

Menges, 1930-1932 yıllarında Berlin Üniversitesi’nde sürdürdüğü Öğrenimini 1932 Şubatında doktora imtihanıyla ta­mamladı. 1933 Martına kadar geçen bek­leme döneminin sonunda Doğu ile ilgili araştırma yapan bir kurumda göreve başladı. Rusya’da ve Çin sınırında çok is­tediği araştırmaları yapabilmek için ge­rekli izni ilgili ülkelerden bir türlü alamadı. Daha sonra çıkan şartlı izinlere de büyük bir dünya savaşının patlak vereceği en­dişesiyle olumsuz cevap verdi. Hocası Bang’ın ölümü üzerine (1934) öğretim hayatına başlayan Menges’e hocasının çalışma odalarını ve özel kütüphanesini Annemarie von Gabain’le birlikte kullan­ma izni verilmişti.

İlgili Makaleler