Jelly Roll Morton Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

MORTON, Jelly Roll (1885-1941)

ABD’li besteci ve piyanist. Cazın öncü müzikçilerinden biridir.

20 Eylül 1885’te ABD’nin Louisiana Eyaleti’nde, Gulfport’ta doğdu, 10 Temmuz 1941’de Los Ange-les’ta öldü. Asıl adı Ferdinand Joseph La Menthe Morton’dır. Çocuk yaşta gitar ve piyano çalmayı öğrendi. 1902’de, caza beşiklik eden New Orleans kentinin ünlü eğlence mahallesi Storyville’deki genelevlerde piyano çalmaya başladı. 1907’den sonra gezgin bir müzik yaşamını seçti, ABD’nin kuzey kentlerini dolaştı. İlk plaklarını 1923’te, New Orleans Rhythm Kings adlı toplulukla birlikte doldurdu. 1926’da Morton’s Red Hot Peppers adlı kendi topluluğunu kurdu. 1926-1930 arasında bu toplulukla birlikte, kendisine ün kazandıran bir dizi plak yaptı. Jelly Roll Morton’s Stomp Kings ve Jelly Roll Morton’s Jazz Band adlı toplulukların da kurucusu olan Morton’ın en ünlü besteleri arasında “King Porter Stomp” ve “Jelly Roll Blues” vardır.

Morton, hızlı tempolu bir piyano müziği olan ve caza geçişte önemli bir rol oynayan ragtime türünün başarılı piyanist ve bestecilerindendir. Giderek New Orleans cazının temel repertuarına giren ragtime parçalarını caz orkestrasına ilk uygulayanlardan da biridir. Morton, yaşamı ve müziği üzerine çeşitli ve çelişen yorumların yapıldığı bir müzikçidir. Bunda, kendi kendisi üzerine ileri sürdüğü iddiaların da rolü büyüktür. Cazı, 1902 yılında kendisinin yarattığını, ayrıca, her çalgıcının partisyonlarının önceden kesin bir biçimde belirlendiği düzenlemeleri caza uygulayan ilk müzikçi olduğunu savunmuştur. Bu iddialar tartışma götürürse de, Morton’ın cazda düzenlemelerin ve orkestrasyonun yolunu açan öncülerden olduğu, müzikçinin kişiliğinin, müziği kadar, hatta daha fazla önem taşımaya başladığı bir dönemin simgesi olduğu kabul edilir.

•    KAYNAKLAR: A. Lomax, Mister Jelly Roll, 1950.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi
vikipedi, ekşi