Jan Steen Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

STEEN, Jan (1626-1679)

Hollandalı ressam. 17.yy’da Janr (Tür) resminin en ileri gelen temsilcilerinden biridir.

Leiden’de doğdu, 3 Şubat 1679’da aynı kentte öldü. Doğum tarihi kesin değildir. Bir ara Leiden Üniversitesi’ne devam etti. 1648’de, daha sonra kızı ile evleneceği Jan van Goyen’in yanına çırak olarak girdi. La Haye (Den Haag), Delft ve Haarlem gibi kentlerde çalıştı. 1670 dolaylarında Leiden’e döndü ve Leiden Ressamlar Loncası’na katıldı. 1672’den sonra meyhanecilikle ressamlığı bir arada sürdürdü.

Steen başlangıçta Jan van Goyen’in izinden giderek yaptığı manzara resimleriyle tanınmaya başladı. Daha sonra Pieter de Hooch’un Hollanda toplu-munun orta sınıflarının yaşam biçimini konu alan resimlerini taklit etti. 1660 sonrasının yapıtlarında Frans Hals’ın gerçekçiliği (realizm) ile Jacob Jorda-ens’ın biçimi canlı kılan ustalığını bütünleştirmeye yöneldi. Olgunluk döneminin ürünlerinde ise büyük bir oranda, işletmekte olduğu meyhanedeki eğlence sahnelerinden esinlendi.

Steen 17.yy Hollanda’sının yergisel Janr resminin en güçlü ustasıdır. Bu bağlam içinde ele aldığı eğlence âlemlerinde, çoğunlukla içgüdüsel ve bedensel dürtülerle davranan sıradan insanları alaycı bir yaklaşımla yansıtmıştır. Büyük bir düzensizlik ve karmaşıklığın egemen olduğu bu tür sahneleri kesin bir açık seçiklik ve titiz bir işçilikle biçime dökerek bunlardan ahlaksal sonuçlar çıkarmaya yönelmiştir.

Çeşitli pembeler, pastel maviler, limon sarıları ve griler resimlerine, çağdaşlarında görülmeyen bir canlılık kazandırır. Öte yandan figüre öncelik tanıyan anlayışına karşın, çeşitli konularda natürmort öğelerini özellikle vurgulamıştır. Biçimsel dili, açık-koyu değerleri ile ışık arasındaki dengeli ilişki üstüne kurulmuştur. Özellikle silüetleri, el, kol hareketlerini ve yüz anlatımlarını vurgulamak için ışığı kullanmıştır.

• YAPITLAR (başlıca): Sabah Tuvaleti, 1663, Buckingham Sarayı, Londra; Tersine Dünya, 1663, Sanat Tarihi Müzesi, Viyana; Aziz Nicholas Şenliği, 1667, Rijk Müzesi, Amsterdam; On ikinci Gece, 1668, Devlet Sanat Galerisi, Kassel; Diş Çekimi, Mauritshuis, La Haye; Sanatçının Ailesi, Mauritshuis Müzesi, La Haye (Den Haag), Hollanda.

• KAYNAKLAR: W.Martin, Jan Steen, 1954; F.Schmidt-Degener ve H.E. van Gelder, Jan Steen, 1927.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi