İSMAİL BİN İSHÂK KİMDİR? HAYATI VE ESERLERİ
İsmail b. İshâk b. İsmail b. Hammâd el-Ezdî, muhterem bir âlimdir. “El-Cehzamî” denmekle ma’rûftur. (200) senesinde Basra’da doğmuştur. (282) de füc’eten vefat etmiştir.
Mevki-i İlmîsi:
İsmâil el-Ezdî, kudretli bir müfessirdir, muhaddistir. Bağdad’da tevattun etmişti. Bağdad’da, Medâyin’de, Nehrevan’da kadılık etmiş, vefatında Kadi’l-Rudât bulunmuştu. Mâliki mezhebini Irak’da neşreden, bu zâtın mensûb olduğu hanedandır. Bunlara (Hammâd Ailesi) denir ki, Irak’da bir beytü’1-ilimdir. Bu aileden üç yüz sene kadar bir müddet içinde birçok âlimler yetişmiştir.
Halîfe Mütevekkil zamanında Bağdad kadılığına ta’yîn ve bir aralık azledilmiş ise de, bilâhare Mu’temid devrinde tekrar kadılığa nasbedilerek vefatına kadar o makamı muhafaza etmiş, kendisinden sonra Bağdad üç ay kadısız kalarak halk söylenmeye başlamıştı. Velhâsıl muhterem bir müfessir idi.
Müellefâtı: Fıkıhdandar.on cilddir. İki cilddir. Bu iki eser bâzı fetvalar hakkındadır.
Me’hazlar: Buğyetü’l-Vuât, Ed-Dîbâcü’l-Müzehheb, Tabakaatü’n-Nuhât, El-A’lâm.
Dördüncü Tabakayı Teşkil Eden Müfessirler
KAYNAK: Ömer Nasuhi Bilmen, Büyük Tefsir Tarihi (Tabakatü’l-Müfessirin), Bilmen Yayınevi