Isaac Albeniz kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi
Isaac Albeniz kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1860-1909) İspanyol besteci ve piyanist. Ulusal müzik okulunun öncülerindendir. 29 Mayıs 1860’ta Catalonia bölgesindeki Camprodon’da doğdu. 16 Haziran 1909’da Camboles Bains’de öldü. 4 yaşındayken piyanodaki üstün yeteneğini göstermeye başladı. 1867’de, dönemin pek çok İspanyol müzikçisi gibi, iyi bir eğitim görmek amacıyla Fransa’ya gitti. Paris Konservatuvarı’na başvurdu, ama yaşı küçük olduğu için kabul edilmedi. Okulun piyano öğretmenlerinden tanınmış estetikçi ve müzik yazan Antoine François Marmontel’in özel öğrencisi oldu. Bir yıl sonra İspanya’ya dönerek Madrid Konservatuvarı’na girdi. 9 yaşında bu okuldan ayrılarak İspanya’nın çeşitli yerlerinde resitaller verdi. Daha sonra Porto Riko’ya giden bir gemiye gizlice binen Albeniz, yolculuk ücretini karşılamak için gemide piyano çaldı. Küba’dan ABD’ye dek çeşitli yerlerde konserler verdi; San Francisco’ya dek gitti. 13 yaşında yeniden Avrupa’ya döndü. İngiltere’de konserlerini sürdürdü. 14 yaşında Leipzig Konservatuvarı’na girdi. Bir yıl eğitim gördükten sonra, parasızlık nedeniyle İspanya’ya dönmek zorunda kaldı. Burada kraliyet bursu alması, Brüksel’de ve ardından yine Leipzig’de eğitimini sürdürmesine olanak sağladı. 1878’de Franz Liszt’le çalışmak için Budapeşte’ye gitti. Bestecinin uzun süredir gerçekleştirmek istediği bu girişimin, daha sonraları yöneldiği senfonik şiir çalışmalarıyla ilişkisi vardır. Bununla birlikte, Liszt’le çalışmış olduğu yolundaki bilgiler kesin değildir.
1880’de, Küba, Meksika ve Arjantin’deki konserlerinden sonra, ülkesine dönerek “zarzuela”larda (17. yy’da Calderon de la Barca’nın yarattığı bir tür İspanyol operası) orkestra şefliği yaptı. Geçimini sağlamak üzere piyano dersleri vermeye başladı. 1883’te evlendi. Barcelona ve Madrid’de yaşadı.
Konserlerinde, piyano için kolayca ve çokça bestelediği küçük salon müziği parçalarını çalıyordu. Albeniz, 1883’te İspanyol müziğindeki ulusal yönelişin öncüsü ve kuramcısı Felipe Pedrell ile tanıştı. Bu ilişki, üzerinde giderek artan bir etki oluşturdu ve onu daha yoğun ve ciddi bestecilik çalışmalarına yöneltti. Bu amaçla, 1890 yılında, 30 yaşındayken, yeniden Paris’e gitti. Fransız Ulusal Müzik Derneği’nin kurucusu olan Vincent d’Indy’yle çalışmaya başladı. Debussy, Chausson, Faurc ve Dukas gibi tanınmış bestecilerle birlikte ders verdi. Aynı yılın sonlarında Londra’ya gitti. Burada çoğu fazla önem taşımayan ve bazılarının librettoları İngilizce olan operalar besteledi. 1894’te yeniden Paris’e yerleşti. Fransa’da bulunduğu yıllarda özellikle Debussy’nin izlenimci müziğinden etkilendi.
1900’den sonra, sağlığı iyice bozulmuş olduğundan, çoğunlukla ispanya’da kaldı. İngiltere’de bestelediği Henry Clifford adlı operanın metin yazarı olan zengin bir İngiliz’den para yardımı gördü. Yaşamının son yıllarını yatalak olarak geçirdi. Pedrell ile çalışmaya başlaması, Albeniz’in müzik yaşamında bir dönüm noktası sayılır. Bu dönemde halk müziği araştırmalarına yönelen besteci, eserlerinde İspanyol ulusal müziğinin özelliklerini değerlendirmeye çalışmıştır. O yılların ürünleri olan ispanyol Dansları, ispanya Şarkıları, İspanyol Rapsodisi gibi besteler, bu çabayı yansıtır. Paris’te Fransız bestecilerle çalıştığı dönemde, fazla ürün vermemiş olsa da, aldığı etkilerle aynı yöndeki gelişimini sürdürmüştür. 1896’da yazdığı Pepita Jimenez adlı opera-komik, bu türdeki eserlerinin en önemlisi ve başarılısıdır. Metni bir İspanyol yazardan alınmıştır ve taşıdığı ulusal özelliklerle bestecinin daha sonraki ürünlerine yakınlaşır.
Albeniz, ilk kez 1899’da Paris’te yorumlanan Catalonia adlı senfonik şiirle çıkış yaptı. Asıl ününü piyano eserleriyle sağlayan besteci, bunların en önemlisi olan Iberia’yı 1906-1909 yıllarında yazdı. İspanya’nın çeşitli bölgelerini yansıtan 12 parçadan oluşan ve virtüözlük gerektiren Iberia, eleştirmenlerce İspanyol ruhunu en iyi yansıtan yapıtlar arasında gösterilir. Daha sonra orkestralanan Iberia’nın yanı sıra İspanyol Süiti, Tango D Majör ve tamamlayamadığı Navarra, sanatçının aynı yönelişi yansıtan öteki önemli yapıtlarıdır.
İtalyan müziğinin etkisi altında ulusal kimliğini yitirmeye yüz tutan İspanyol halk müziğini yeniden canlandıran Albeniz, aynı zamanda bir piyano virtüözüdür. Bu yüzden, bestelerinin çoğu yorumlanması güç parçalardır. Yine de, yetkin bir melodik üslup ve ritm duygusu ılc ulusal yönelişi bütünleştiren bu yapıtları, çeşitli kesimlere seslenebilmiştir. Örneğin, piyano parçalarında, görece eskimiş olan süsleme tekniğine çokça yer vermesi, İspanyol gitar müziği geleneğinin bir etkisidir. Albeniz, halk müziğini dolaysızca kullanmaya, taklit etmeye yönelmemiştir. Bu müziğin melodik, armonik ve ritmik yapılarını çoğu kez izlenimci bir üslupla bestelerine sindirmeye çalışarak oluşturduğu bileşim, onu 20. yy müziğinin öncüleri arasına katmıştır.
YAPITLAR (başlıca):
Opera:
Orkestra ve piyano müziği:
Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 4. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983