Dünya Edebiyatı

İbranice Nedir, Dili, Tarihi, Çeşitleri, Özellikleri, Hakkında Bilgi

İbrânîce. Yahudilerin ve yahudi kutsal kitabının dili.

Sâmîdil ailesinin batı grubunun kuzey kanadından olup aynı gruba giren Ugaritçe, Fenikece. Moabca. Ârâmîce ve Edomca ile yakın akrabadır. Bütün Sâmî diller gibi İbrânîce’de de fiiller üç harfli kökler­den meydana gelir, cümle yapısı basittir ve alfabede sesli harf yoktur. Ancak mo­dern İbrânîce [Israeil Hebrew, İsrail İbrânîcesi] diğer pek çok dilden etkilenmiş du­rumdadır. İbrânîce adına Ahd-i Atîkte rastlanmaz; onun yerine “Ken’ân dili” veya “Yahudice geçer. İbrânîce adı, ilk defa milâttan önce 130’larda apokrif-lerden Ecclesiasticus’un Grekçe müterci­mi tarafından kullanılmış ve daha sonra İncil yazarlarından Yuhanna tarafından da benimsenmiştir. İbranî kelimesinin aslıibri olup Ârâmîce’yeibrai, oradan Grekçe’ye hebraios ve ondan da Latince’­ye hebraeus şeklinde geçmiştir. Kelimenin menşeine dair görüşler farklıdır:

1. Ahd-i Atîk’te İbrânîler”in atası olarak gösterilen Hz. Nuh’un oğlu Sâm’ın torunu Eber’den gelmektedir.

2. Rabbinik geleneğe göreeber/everin sözlük anlamı “öte yaka”, ibri / ivrininki ise “öteyaka-ifdır ve İbrânîler’e bu ad ırmağın (Fırat) öte yakasından geldikleri için verilmiştir.

3. Kelime milâttan önce XXI-XII, yüzyıl­lar arasına ait Mezopotamya, Anadolu ve Mısır yazılı belgelerinde sözü edilen Habirular’la ilgilidir.

Sağdan sola doğru yazılan İbranî alfa­besinde yirmi iki temel sessiz harf vardır. Eski dönemlerde yalnız bu harfler yazıl­makta, seslendirme (vocaiisation) işaret­leri bulunmamaktaydı. Yaklaşık milâttan önce II. yüzyılda vav, yod, he ve aleften oluşan yarı sessizler aynı zamanda seslen­dirme işareti olarak kullanılmaya başlan­dı. Daha sonra da Masoret denilen Tevrat kâtipleri, “Tlberias sistemi” adındaki günümüzde de uy­gulanan bir okuma sistemini icat ettiler. Bu sistemin esası. Arapça’da da olduğu gibi harflerin altına veya üstüne konulan nokta yahut çizgi şeklindeki işaretlerle (hareke) a, e, i, o ve u seslilerinin belirtil­mesine dayanır. Halen yine Arapça’da da olduğu gibi dinin kutsal kitabı ile onun öğretimine yönelik kitaplar dışındaki ya­yınlarda hareke kullanılmamaktadır. Eski Filistin’de konuşma dili olan İbrânîce’nin Bâbil esareti (m.ö 586-538) öncesi dö­nemde altın çağını yaşadığı bilinmekte, sürgün yıllarında ise konuşma dili olmak­tan çıktığı veya sınırlı bir çevreye mahsus kaldığı düşünülmektedir. Bununla bir­likte edebiyat ve ibadet (litürji) dili olarak varlığını kesintisiz sürdürmüştür.

İlgili Makaleler