İbrahim Süreyya Yiğit Kimdir, Hayatı

İbrahim Süreyya Yiğit. Abhaz asıllı yönetici, siyaset adamı ve Kırmızı-yeşil şeritli İstiklal Madalyası sahibidir (İstanbul 1880 – 4 Kasım 1952).

Kafkas-Rus Savaşları döneminde Osmanlı topraklarına göç etmiş bir Abhaz ailedendir. İlk ve ortaöğrenimini, ağabeyi ünlü eğitimci, dilci ve yazar Ali Nazima’nın kurduğu Mekteb-i Edep’te bitirdi. Yüzyılın başında Mülkiye’yi bitirerek devlet hizmetine girdiği vakit İmparatorluk önemli çalkantıların başındaydı; çok geçmeden bu durum İbrahim Süreyya Bey’i etkiledi ve o tarihlerde henüz gizli bir kuruluş olan İttihat ve Terakki Cemiyeti’yle ilgisi tespit edilerek Sinop’a 3 yıllığına kalebent gönderildi (1902).

İstanbul’a döndükten sonra çeşitli yerlerde idareci olarak çalıştı. II. Meşrutiyet‘ten sonra önce Orhaneli Kaymakamı olarak atandı. 1909’da Vardar Yenicesi (Bulgaristan) kaymakamı iken Mustafa Kemal ile tanıştı ve hayatı boyunca dost oldu^. Trablusgarp Savaşı başladığında kaymakamlıktan istifa edip gönüllü er olarak savaşa katıldı. Derne‘de Mustafa Kemal ve Enver Paşa ile çalıştı.

I. Dünya Savaşı‘ndan sonra o dönemde Edirne’nin bir ilçesi olan Kırklareli‘nde iki yıl yöneticilik yaptı. Darül Muallimin adlı çocuk yuvasının açılmasında, bu okuldaki çocuklar için çıraklık okulu kurulmasında emek verdi. Kırklareli görevinin ardından Balıkesir’e atandı.

Osmanlı’da aldığı son yöneticilik görevi İzmit mutasarrıflığı idi. Mustafa Kemal ile Şişli’deki evinde sürekli görüşmesi nedeniyle 1919’da (Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışından sonra) Damat Ferid Paşa Hükümetince görevinden uzaklaştırıldı.

Görevinden uzaklaştırılmasının ardından Anadolu’daki milli harekete katılan İbrahim Süreyya bey, karadan Amasya‘ya gitti ve Amasya Genelgesi’ni imzalayanlar arasında yer aldı. Erzurum ve Sivas Kongrelerine delege olarak katıldı. Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı‘nda Saruhan (Manisa) Mebusu seçildi. Meclis-i Mebusan dağıtılınca Ankara’ya gitti ve I.Dönem TBMM‘ne  Saruhan (Manisa) milletvekili olarak katıldı. 1921’de Çocuk Esirgeme Kurumu‘nun kurucuları arasında yer aldı.

1923’ten 14 Mayıs 1950’ye kadar İzmit milletvekili olarak mecliste yer alan İbrahim Yiğit, Sakarya Savaşı‘ndan sonra Mustafa Kemal’e gazilik unvanı ve mareşallik rütbesi verilmesini öngören 153 sayılı kanun teklifini hazırlayanlardandır. Soyadı kanunu çıktığında ‘Yiğit’ soyadını kendisine Mustafa Kemal verdi^.

4 Kasım 1952’de vefat etti. Hayat hikâyesi, oğlu gazeteci Nuyan Yiğit tarafından Atatürk’le 30 Yıl: İbrahim Süreyya Yiğit’in Öyküsü adıyla kitaplaştırılmıştır.