İBRAHİM EN-NEHAÎ KİMDİR? HAYATI VE ESERLERİ

Ebû Imrân, İbrahim b. Yezîd b. Kays el-Küfı, Tâbiin’in büyüklerindendir. Kendisi Kûfe’lidir. Fakat aslen Yemen’deki Neha’ kabilesinden olduğun­dan “Nehaî” nisbetiyle meşhur olmuştur. Daha ihtiyar olmadan H. 95 târihinde vefat etmiştir.

İbrâhîm-i Nehaî büyük bir âlim, büyük bir fakîhdi. Hadîs’de de ihtisas sahibi bulunuyordu. Şöhretden kaçınır, sorulmadıkça ilme dâir söz söyle­mezdi.

Abdü’l-Melik b. Ebî Süleyman demiştir ki: “Ben Saîd b. Cubeyr’den, şöyle dediğini işittim: Siz benden fetva istiyorsunuz. Halbuki aranızda İbrâhim en-Nehaî mevcud  bulunuyor.”

İbrâhîm en-Nehaî, akrabası olan Alkame’den ve Mesrûk ile Esved’den rivayet eder. Kendisinden de Hammâd b. Ebî Süleyman ve Simâk gibi zâtlar rivayette bulunurlar.

İmâm-ı A’zam, üstâzı Hammâd’dan hikâye ediyor: Hammâd demiş ki: “Ben İbrâhîm en-Nehaî’ye Haccâc-ı Zâlim’in öldüğünü müjdeledim. Hemen secdeye kapandı ve sevincinden ağladı.”

Bu mübarek zattan tefsîr’e dâir de bâzı şey’ler nakledilmiştir.

İbn-i Ebi Hâtem şöyle naklediyor: “İbrâhîm en-Nehaî dedi ki:

“Ey örtünmüş olan! Gece kalk” âyeti celîlesi nazil olduğu zaman Rasûlullâh bir havluya bürünmüş bulunuyordu.”

Resûl-i Ekrem Hazretleri bu âyeti kerîme ile geceleri kalkıp bir müd­det namaz kılmak ve Kur’ân tilâveti ile meşgul olmakla mükellef kılınmıştı. Bu cihetle, Teheccüd namazı Resûl-i Ekrem’e hâs bir vecîbe idi.

İbrâhîm en-Nehaî Fıkıh Târîhi’nde büyük bir mevki’ sahibidir. İmâm-ı A’zam’ın bil-vâsıta üstadlarından sayılır.

KAYNAK: Ömer Nasuhi Bilmen, Büyük Tefsir Tarihi (Tabakatü’l-Müfessirin), Bilmen Yayınevi