Hüseyin Raci Efendi Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

Hüseyin Râci Efendi (ö. 1902) Daha çok Târihçe-i Vak’a-i Zağra adlı eseriyle tanınan Osmanlı âlimi.

Günümüzde Bulgaristan sınırlan içinde kalan Karinâbâd kasabasına bağlı Mollaşeyh köyünde doğdu. Babasının adı Ha­cı Hasan’dır. Râci Efendi, memleketinde başladığı tahsilini İstanbul’un çeşitli med­reselerinde tamamladı. Tasavvuf terbiyesini, Çırpan’da kütüphanecilik yapan ve daha sonra şehid olan Nakşî şeyhi el-Hâc İsmail Efendİ’den aldı. Birçok mektepte hoca ve müdür olarak görev yaptı. Doksa-nüç Harbi devam ederken başlayan bü­yük göç sırasında Eski Zağra’dan ailesiy­le birlikte önce Edirne’ye, oradan da İs­tanbul’a gitti (28 Ağustos 1877). Eski Zağra ve çevresinde olduğu kadar İstanbul’­da da sevilip sayılan Râci Efendi bu sıra­da diğer muhacirler gibi oldukça sıkıntılı günler geçirirken Eski Zağra’da ve göç sırasında başından geçenleri kaleme aldı. Râci Efendi’nin göçten sonra İstanbul’da çok kalmadığı anlaşılmaktadır. 13 Tem­muz 1878’de imzalanan Berlin Antlaş­ması ile, Ruslar ve Bulgarlar’ın büyük zu­lümler yaparak işgal ettikleri bölgenin Eski Zağra sancağının da bulunduğu gü­ney kısmında Rumeli-i Şarkî Vilâyeti ku­rulunca 1879 Eylülünden itibaren muha­cirler eski topraklarına dönmeye başladı­lar. Râci Efendi de bu sırada Eski Zağra’ya dönmüş olmalıdır. Nitekim 17 Ekim 1881′-de Eski Zağra müftülüğüne tayin edildi­ği ve ihtiyaç sebebiyle 22 Mart 1883’te müftülükten ayrılıp muallim olarak rüşdiyeye geçtiği bilinmektedir. Ayrıca Bulgarlar’ın vilâyeti ilhak faaliyetleri, müslüman ahaliye yapılan zu­lümler ve bunlara karşı alınması gereken tedbirlerle ilgili olarak Bulgaristan Ce-mâat-i İslâmiyyesi tarafından Babıâli’ye sunulan tarihli lâyihanın al­tında “Müftü ve Cemâat-i İslâmiyye Rei­si” unvanıyla imzasının bulunması 188S yılı sonlarında Eski Zağra’da bulundu­ğunu göstermektedir. Râci Efendi’nin Ma’lûmat’ta Yu­nan harbi dolayısıyla yazdığı tebrik ve tarih manzumesinde de (12 Haziran 1897) “Zağra-i Atîk Cemâat-i İslâmiy­yesi Reisi” imzası vardır. Ancak aynı derginin 27 Zilhicce 1317 (27 Nisan 1900) tarihli sayısındaki şiiri “Meclis-i Kebîr-i Maârif âzasından” unvanıyla yayımlandı­ğından 1897’den sonraki bir tarihte İs­tanbul’a geldiği anlaşılmaktadır. Eski Zağra Müftüsü olarak tanınan Râci Efen­di Meclis-i Kebîr-i Maârif üyeliği görevin­de iken vefat etti ve Eyüpsultan Mezarlı-ğı’nda toprağa verildi.