Hüdavendigar Camii -Edirne- Tarihçesi, Mimari, Özellikleri, Hakkında Bilgi
Hüdavendigar Camii. I. Murad Hudâvendigâr tarafından Marmara bölgesinin değişik yerlerinde yaptırılan camilerin ortak adı.
XIV. yüzyılın ikinci yarısında henüz sınırları fazla genişlemiş olmayan Osmanlı Beyliği’nin Marmara bölgesindeki çeşitli yerleşim yerlerinde I. Murad tarafından inşa ve vakfedilen bazı küçük camiler bu isimle anılmaktadır. Mimarileri bakımından fazla önem taşımayan veya sonraları çok değişikliğe uğradıklarından gerçek sanat hüviyetleri belirsiz olan bu yapılardan Osmanlılar’ın ilk devirlerine ait eserler olmaları dolayısıyla kısaca bahsedilecektir.
Edirne. I. Murad Hudâvendigâr adına Bizans kilisesinden çevrilen bir İbadet yerinden çeşitli kaynaklar bahsetmektedir. Abdurrahman Hibrî, Enîsü’l-müsâmirm adlı eserinde kale içinde Halebî adıyla tanınan binanın bu yapı olduğunu söyler: “Dâhil-i hisarda Halebî demekle mâruf olan câmi-i şeriftir ki kilise tarzında dört kemer üzerinde bir kubbe vardır. Zahir budur ki şehirde ibtidâ cuma namazı bu câmi-i şerifte kılınıp bundan kadîm bir mâbed olmaya; Halebî nâmına şöhretine sebep, zamân-ı sabıkta medresesine Halebî demekle mâruf bir kimesne müderris olmasıdır”. Örfî Mahmud Ağa da Edirne Tarihi’nĞe bu caminin 1164 Ramazanında (Ağustos 1751) vuku bulan bir zelzelede harap olduğunu ve etrafı hıristiyan evleriyle çevrilmiş olduğundan cemaatsiz ve metruk kaldığını bildirir. Bir süre Ayasofya adıyla da anılan bu caminin harabeleri XIX. yüzyılın içlerine kadar gelmiş, hatta bu durumda planı çizilmiş ve bir fotoğrafı çekilmiş. 1902’de bütün izleri ortadan silinmiştir.(bk.Ayasofya Camii Edirne)
TDV İslâm Ansiklopedisi