Hieronymus Bosch Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

BOSCH van AKEN, Hieronymus (1450-1516)

Flaman ressam. Olağanüstü yaratma ve yorum gücünden kaynaklanan özgün sanatçı kişiliğiyle Geç Orta Çağ’ın Kuzeyli ressamları arasında en ilgincidir.

Yaşamı üzerine fazla bir bilgi yoktur, bilinen tarihler de kesin değildir. Hollanda’nın Brabant bölgesindeki Hertogenbosch (Bois-le-Duc) kasabasının kayıtlarında adı geçtiği için, orada doğduğu sanılmaktadır. Ailesinde birçok ressam vardır.Yapıtlarıyla daha sağlığında ünlenmiş, öldükten sonra da “insignis pictor” (seçkin ressam) olarak anılmıştır.

Bir biçim yaratıcısı olarak Bosch, 15. yy’da benzersiz bir ressam olarak tek başına yer alır. Bir yergi ustası ve Gerçeküstücülük’ün öncüsü sayılır. Gizli tarikatlarla bağı olduğu da öne sürülmüştür. Resimleri çağında da ilgi çekmiş, kopya edilmiştir. Bu ilgi 16. yy’m sonuna değin devam etmiştir. Örneğin Flaman sanatçı Pieter Cock, Bosch’un kompozisyonlarından yaptırdığı gravürleri yayımlamıştır. 1550’lerde, bunları damadı olan Pieter Bruegeİ’e göstermiş olduğu da sanılmaktadır.

Bosch’un resimlerindeki bakış açısını, kişiler ve tablo yüzeyi arasındaki ilişki belirler. İnsan figürü onu çok ilgilendirmez; vücudun ağırlığına, hacmine ve kişisel ayrıntılarına da aldırmaz. Yalın konturlarla belirttiği insan figürü onun için yalnızca bir araç değeri taşır. Manzaranın önüne sıradan nesneler gibi koyduğu kişiler, gerçekten bir resim mekânı içine yerleştirilmemişlerdir. Sanki havayla sanlı değildirler, ama Bosch yine de manzara-figür birliğini amaçlamıştır. Manzaralarında, sanki bir kulenin tepesinden bakılmış gibi, ufuk çizgisi yüksektedir; aynı resimde yer alan kişiler ise, daha alçak başka bir ufuk çizgisine göre çizilmişlerdir. Perspektifteki bu iki yanlılık ve arkaik denilebilecek uyumsuzluk, bakanın gözünde doğru bir derinlik izlenimi uyanmasına olanak vermez. Manzaranın çeşitli planlarının derinlikleri çizgi ve renkle titizce biçimlendirilmiştir, ama yine de
Bosch’un resimleri her şeyden önce dekoratif yüzeylere benzer.