Edebi Şahsiyetler

Hector Berlioz Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

BERLIOZ, Louis-Hector (1803-1869)

Fransız besteci, orkestra yöneticisi, müzik eleştirmeni, gitarist. Romantik müziğin en önemli temsilcilerinden biridir.

11    Aralık 1803’te Grenoble yakınında küçük bir köy olan Dauphiny’dedoğdu. Babası tıp doktoruydu, en büyük çocuğu Hector’un da doktor olmasını istiyordu. Ama onun amatör bir merakı aşan bir ilgiyle müzikle uğraştığını görünce bu isteği baskıya dönüştü. Genç Berlioz 1821’de Paris Tıp Okulu’na yazdırıldı. Bir buçuk yıl kadar burada öğrenim gördükten sonra ani bir kararla okulu bıraktı. Kuram ve kompozisyon öğretmeni J.F.Lesueur’un öğrencisi oldu. Tüm verimli ve özgün çalışmalarına karşın ancak üç yıl sonra Paris Konservatuvarı’na girebildi. Bu arada babası söz dinlemeyen oğluna her türlü yardımı kesmişti. Para kazanmak için bir yandan gitar, şan ve flüt dersleri vermeye, öte yandan müzik eleştirileri yazmaya başladı. Uzun yıllar bütün gücünü o zamanlar her genç bestecinin düşlediği, Roma Müzik Odülü’nü kazanmaya yönlendirdi. Bunu 1830’daki beşinci girişiminde Sardanapale’in Ölümü adlı kantatıyla başardı. Aynı yılın 5 Aralık günü ünlü Fantastik Senfoni’sı ilk kez seslendirildi ve büyük başarı kazandı.

Roma Ödülü’nün koşulları uyarınca İtalya’ya gitti, iki yıl Roma’da çalıştı. 1832’de Fransa’ya döndü. Bu yılın sonunda, kendi yapıtlarını yönettiği iki konserle üne kavuştu. O sıralarda, tek yanlı bir aşkla yıllarca ardından koştuğu Irlandalı tiyatro oyuncusu Harriet Smithson’la evlendi.

1835 Temmuzu’nda Fransa Kralı Louis-Philip-pe’e başarısız bir suikast girişimi olmuş, olayda on sekiz kişi ölmüştü. Ölenlerin anısına bestelenecek requiem, nüfuzlu dostları aracılığıyla Berlioz’a verildi. Yapıtın ilk icrası büyük başarı kazandı.

Paris Konservatuvarı armoni öğretmenliğine atanmak üzere başvurdu, piyano çalamadığı gerekçesiyle olumsuz yanıt aldı. Ancak bir süre sonra yardımcı kitaplık memurluğu kadrosuna getirildi. Bu düş kırıklıklarının hemen ardından sanat yaşamının en mutlu günlerini yaşadı: Harold İtalya’da adlı yapıtının çalmışında bulunan Paganini, hayranlığını belirtmek için Berlioz’un önünde diz çöktü, iki gün sonra da 20.000 franklık bir çekle “Sevgili dostum, Beethoven öldü, onu yalnız Berlioz yaşatacaktır” satırlarıyla başlayan bir de övgü mektubu gönderdi.

Bir süre için para sıkıntısından kurtularak zamanını bütünüyle beste çalışmalarına ayardı. Paganini’ye adadığı Romeo ve Juliette dramatik senfonisi bu dönemin en önemli ürünüdür Önce Legion d’honneur nişanıyla ödüllendirilmesi, daha sonra Temmuz Dev-rimi’nde ölenlerin anısına müzik yazmak için resmen görevlendirilmesi, Berlioz’un ülkesinde benimsenmeye başladığının kanıtları oldu. Devrim’in yıldönümü için Ölüm ve Zafer Senfonisi’ni yazdı. 28 Temmuz 1840 törenlerinde iki yüz koristin katılmasıyla seslendirilen senfoni, askeri bando için yazılmış en büyük yapıttır. 1838’de Benvenuto Cellini adlı yapıtı ile opera dünyasına ilk adımı attı. Uvertürü ayakta alkışlanan, öbür bölümleri ise ıslıklanan bu opera dört kez sahnelenebildi. Berlioz 1840’tan sonra altı yıl büyük boyutlu beste yapmadı. Avrupa’nın birçok ülkesini gezerek konserler yönetti. Schumann, Wag-ner, Meyerbeer, Mendelssohn gibi ünlülerle görüştü. 1847’de büyük saygınlık gördüğü Rusya’da bir turneye çıktı. Daha sonra Ingiltere’de konserler verdi. 1852 Martı’nda New Philarmonic Society’nin orkestra yöneticisi olarak anlaşma yapıp Londra’ya gitti. Başarılı ve verimli geçen bir konser mevsiminden sonra ülkesine döndü. Aynı yılın Kasım ayında Weimar’da, Liszt’in çabalarıyla bir Berlioz Şenliği
düzenlendi. Besteci burada olağanüstü ilgi ve saygınlık gördü. Sonraki yıllarda da Almanya’yı birçok kez ziyaret etti.

3 Mart 1854’te ayrı yaşadığı karısı Harriet Smithson öldü. Yedi ay sonra bir opera sanatçısı olan Marie Recio ile evlendi, ikinci karısını yitirdiği 1862 yılma değin Les Troyens (Troyalılar) ve Beatrice ve Benedict operalarını besteledi. Bu sonuncu operasıyla yaratıcı gücünün tükenişi de başladı. Yalnızlık içinde geçirdiği son yıllarında hasta olmasına karşın Viyana, Moskova ve St.Petersburg’da konserler yönetti. 1867’de tek çocuğunun ölüm haberiyle iyice çöktü. 1868 yazında onuruna düzenlenen bir şenlikte gümüş çelenkle taçlandırıldı. 8 Mart 1869’da Paris’te öldü.

İlgili Makaleler