Hasan Sırrı Efendi Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

Hasan Sırrı Efendi (1823-1905) Türk mûsikisi bestekârı, hanende ve hattat.

İstanbul Boğaziçi’ndeki Yeniköy’de doğ­du. Babası Süleymaniye müderrislerin­den Mehmed Emin Efendi’dir. Yeniköy Mekteb-i İbtidâiyye’sini ve Emirgân Rüş-diyesi’ni bitirdi. Bu arada hıfzını tamam­ladı. Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliyye Kalemi’nde kâtip halifesi, mümeyyiz ve baş­kâtip olarak uzun yıllar çalıştıktan sonra 1891 ‘de Mahkeme-i Ticâret İcra Dairesi’ne geçti. Bu dairede icra memurluğu görevine devam ederken hastalandı. Bir­kaç yıl felçli olarak yaşadıktan sonra 25 Şaban 1323 (25 Ekim 1905) tarihinde ve­fat etti. Rumelihisarı’ndaki aile kabrista­nında annesinin ve kızının yanına defne­dildi. Naaşı, 1910’da oğlu Mehmed Nuri’­nin (Urunay) Yenikapı Mevlevîhânesi’nde yaptırdığı mezara nakledildi.

Hasan Sırrı, Hamâmîzâde İsmail Dede Efendi, Külhanbeyi Hüseyin Dede ve Ka­zasker Mustafa İzzet Efendi gibi mûsiki üstatlarından ders alarak kendini yetiş­tirmiş, bestekârlığının yanı sıra sesinin güzelliği ve mûsiki hocalığı ile de tanın­mıştır, önce Eskişehir Mevlevîhânesi şey­hi Hasan Dede’ye. daha sonra Yenikapı Mevlevîhânesi şeyhi Osman Selâhaddin Dede’ye intisap eden Hasan Efendi der­gâhlara devam ederek zâkirlik yapmış, ilâhi ve durak okumuştur. Sultan Abdülmecid’in kızlarından Seniha Sultan’ın Ku­ruçeşme’deki sarayında bir ramazan ayı boyunca müezzin başılık yapmış, Sünbül Efendi Dergâhfnda da bir süre vekâleten zâkirbaşılık görevinde bulunmuştur. Mû­siki meclislerinde bilhassa Tanbûri Bu­hur ve Kemânî Aleksan Ağa eşliğinde ya­kın arkadaşı Behlûl Efendi ile beraber okumayı seven Hasan Efendi’nin yetiştir­diği birçok talebe arasında Hadi Bey, Ha­cı Faiz Bey. Kasımpaşalı Şeyh Cemâleddin Efendi, Kadırgalı Şeyh Nida Efendi. Nuri Şeyda Bey ve Hafız İbrahim Erkal en meş­hurlarıdır.

Dinî ve din dışı eserleriyle bestekârlık gücünü de ortaya koyan Hasan Sırrı Efen­di’nin durak, ilâhi ve şarkı formundaki toplam dokuz eseri günümüze ulaşmıştır. Bun­ların içinde yer alan üç şarkı, Türkiye Rad­yo ve Televizyon Kurumu Arşivi’nde Enderunlu Hafız Hüsnü adına kayıtlıdır.

Hasan Sırrı Efendi, Yeniköy Raûfî Der­gâhı şeyhi Tevfik Efendi ve Kazasker Mustafa İzzet Efendi’den hat dersleri almış. Sırrî imzasıyla çeşitli boyutlarda kırk se­kiz adet hilye-İ saadet, çok sayıda sülüs-nesih kıta ve levha yazmıştır. Konya’da Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî’nin sanduka­sı üzerindeki pûşîdenin sırma İle işlenmiş celî-sülüs hattı da ona ait olup 1894 yı­lında yazılmıştır. Oğlu Mehmet Nuri Urunay (ö. 1935 |?|) Medresetü’l-hattâtîn’-de on yıla yakın tezhip muallimliği yap­mıştır.

TDV İslâm Ansiklopedisi