Halil İbrahim Kafesoğlu Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

Halil İbrahim Kafesoğlu (1914-1984) Türk kültür tarihçisi ve fikir adamı.

Ocak 1914’te Burdur’un Tefenni ilçesin­de doğdu. Babası ilçenin “Kafesler” aile­sinden Recep, annesi Hatice Hanım’dır. Kafesoğlu, babasının I. Dünya Savaşı’nda Erzurum cephesinde şehid düşmesi üze­rine dedesi Hacı Mehmed Ağa’nın yanın­da Tefenni ilk mektebini ve İzmir Mual­lim Mektebi’ni bitirdi 1932. Bir süre Af­yon’da memur olarak görev yaptı. 1936′-da girdiği Ankara Üniversitesi Dil ve Ta­rih-Coğrafya Faküitesi’nin Hungaroloji, Ortaçağ Tarihi ve Türk Dili bölümlerinde yüksek tahsilini tamamladı (1940). Aynı fakültede ilmî yardımcı iken çağrıldığı ikinci askerlik hizmetinden terhisinin ar­dından Asya Türk tarihi ve kültürü konu­larında doktora yapmak üzere 1943’te Budapeşte Üniversitesine gönderildi. II. Dünya Savaşı’nın iyice şiddetlenmesi öğ­renimi aksattığı için A. Alfoldi, Gyula Ne-meth, Louis Ligeti gibiTürkiyatçılar’ın derslerine ancak iki sömestr devam ede­bildi. Savaşı yaşadıktan ve şehri ele geçi­ren Rus kuvvetlerinin elinden birkaç defa kaçıp kurtulduktan sonra 1945 Nisanın­da yurda döndü.

Kısa bir müddet Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesi’nde çalışan Kafesoğlu, 1945’te İstanbul üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde Ortaçağ tarihi asistanlığına tayin edildi. Mükrimin Halil Yinanç’ın yanında Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah’a dair hazırladığı tezle doktor (1949), “Harezm-şahlar Devleti Tarihi” adlı çalışması ile de doçent oldu (1953). 1954-1955 yıllarında Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü başkan­lığı yaptı. Erzurum Atatürk Üniversitesi’-nin ilk hocalarından olan Kafesoğlu 1962′-de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakül-tesi’ne döndü. Aynı yıl profesör oldu ve Umumi Türk Tarihi Kürsüsü’nde Zeki Ve-lidi Togan ile çalışmaya başladı. Emekli­ye ayrıldığı Ocak 1983’e kadar adı geçen kürsünün başkanlığını yürüttü.

Kafesoğlu 1958, 1968, 1972 yıllarında Fransa ve İngiltere’de ilmî incelemelerde bulundu. 1965’te Danimarka’nın Helsingor şehrinde toplanan Avrupa Konseyi devletlerinin “Orta Dereceli Okullarda Ta­rih Kitapları” seminerinde Türkiye’yi tem­sil etti. Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı ve Kültür Bakanlığı’nda danışma kurulu üyeliği yaptı. “1000 Temel Eser” heyetin­de görev aldı. 1961-1967 ve 1977-1981 yıllarında İslöm Ansiklopedisi’nİn yayın kurulunda çalıştı. 1967-1968’de ayrıca İs­tanbul Yüksek Öğretmen Okulu müdür­lüğünü üstlendi. Türkiyat, İslâm Tetkik­leri, Şarkiyat, Tarih Araştırmaları, Türk Kültürünü Araştırma enstitüleri ve 1983’ten itibaren Türk Tarih Kurumu üyeliklerinde bulundu. 18 Ağustos 1984′-te İstanbul’da öldü ve Edirnekapı Şehitli-ği’ne defnedildi.

Meslekî çalışmalarının yanı sıra sosyal alanlarda da faaliyet gösteren Kafesoğ­lu Türkiye Muallimler Birliği başkanlığı (1956-1957), Milliyetçi Öğretmenler Sen­dikası genel başkanlığı (1964-1968), İstan­bul Milliyetçi Öğretmenler Birliği başkan­lığı (1964-1970) görevlerinde bulundu. Ay­dınlar Ocağı’nın kurucu üyesi ve ilk baş­kanı (1970-1974) olan Kafesoğlu’na Türk Millî Kültürü adlı eseri dolayısıyla 1978′-de Türkiye Millî Kültür Vakffnın “bü­yük armağan  1982’de Aydınlar Ocağı’nın “üstün hizmet armağanı”, 1984’te Boğaziçi Yayınevi “kültür büyük Ödülü”, 1984’te Millî Kültür Vakfı’nca “Türk millî kültürüne hizmet şeref armağanı” veril­miştir.                                                

Selçuklu tarihine dair çalışmaların ar­dından İslâm öncesi Türk tarih ve mede­niyetine yönelen Kafesoğlu, Osmanlı ta­rihiyle meşgul olanların Selçuklu ve İslâ­miyet öncesi Türk tarih ve kültürünü de iyi bilmesi gerektiği görüşündedir. Ona göre Türk tarihinin başlangıç kısmı üzerinde çalışanlar da özellikle kültür konu­larında meseleleri günümüze kadar bir­birine bağlayarak ele almalıdır.