Halet Efendi Kütüphanesi Nerede, Tarihçesi, Özellikleri, Hakkında Bilgi

Halet Efendi Kütüphanesi. Halet Efendi (ö. 1822) tarafından Galata Mevlevîhanesi avlusunda kurulan kütüphane.

1820’de kurulan kütüphane tarih, ede­biyat, özellikle de tasavvufi eserler bakı­mından zengin koleksiyona sahiptir. Ay­rıca üslûbu İle dikkati çeken vakfiyesi, di­ğer büyük kütüphanelerin vakfiyeleri gi­bi sanatkârane bir ifade ile kaleme alın­mış, seçilen bazı kelimelerle metne tasavvufî bir eda verilmek istenmiştir.

Halet Efendi, Rebîülâhir 123S {Ocak 1820) tarihinde hazırlattığı vakfiyesinde belirttiğine göre kütüphanesine önce 266 cilt kitap koymuştur. Başbakanlık Arşivi’nde bulunan Halet Efendi’nin konağı­nın bir aylık masraflarını gösteren defter­den,vakfiyesi­ni düzenlediği Ocak 1820tarihinden son­ra da kütüphanesi için kitap satın almaya devam ettiği anlaşılmaktadır. İki yıl son­ra yaptığı ek vakfiye ile kütüphaneye 547 kitap daha vakfeden Halet Efendi, kü­tüphane personelinin tayinini mevlevîhâne şeyhine bırakmış ve birinci hâfız-ı kütübün bekâr olmasını, ikinci hâfız-ı kütüblük görevinin de dergâhın duacı de­desine verilmesini şart koşmuştur.

Kütüphanedeki kitaplar, tekke ve zavi­yelerin kapatılmasından sonra 1 927 yı­lında Süleymaniye Kütüphanesi’ne nak­ledilmiştir. Halet Efendi Kütüphane-si’nde 291 ‘i Türkçe, 451 ‘i Arapça, sekse­ni Farsça olmak üzere 822 yazma eser­le seksen altısı Türkçe, elli altısı Arapça, beşi Farsça 147 matbu eser mevcuttur. Kütüphaneye kuruluşundan sonraki yıl­larda bağışlanan 310 yazma ve yirmi se­kiz matbu kitap “Halet Efendi mülhakı” diye adlandırılan ayrı bir bölümde muha­faza edilmektedir (Galata Mevlevîhâne-si’nin avlusunda 1234 (1819) yılında inşa edilen ve müstakil bir yapıya sahip olan kütüphanenin mimarisi için bk- DİA, XIII, 319).

TDV İslâm Ansiklopedisi