Giovanni Arduino kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi

Giovanni Arduino kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1714-1795) İtalyan jeoloji bilgini. Yer kabuğunu oluşturan dört ana katmanı sınıflan­dırarak stratigrafik kronolojinin te­mellerini hazırlamıştır. 16 Ekim 1714’te Verona’da doğdu. 21 Mart 1795’te Venedik’te öldü. Fakir bir ailenin çocuğuydu; Verona’da başladığı öğrenimini yarım bırakarak, gençliğinin büyük bir bölümünü Alto Adige bölge­sindeki madenlerde çalışarak geçirdi. Daha sonra bu deneyimini bilimsel araştırmalarla zenginleştirerek jeolojinin kurucuları arasında yer aldı.

Yer’in birtakım değişimler geçirmiş olduğu, bu nedenle, örneğin birtakım deniz hayvanı fosillerinin kurumuş bir okyanusun izleri olabileceği ilk kez Eski Yunan bilginlerince düşünülmüş, ama bu alana ilgi ancak 16. ve 17. yy’larda Leonardo da Vinci’nin konuyu gündeme bir daha getirmesiyle yeniden canlanmıştı. Fosillere ve bunların bulunduğu katman­lara bakarak Yer’in geçirdiği değişimleri ve bunların zamanını saptama düşüncesi 17.yy’dan sonra gelişme­ye başladı. Önce Steno, üst üste sıralanmış katmanlar­dan en üsttekinin en genç katman olması gerektiği kanısına vardı. 1756’da Alman jeolog Lehmann, eskiliklerine göre başlıca üç katmanın varlığını öne sürdü. Bunlar billurlaşmış kayalar, tabakalaşmış kaya­lar ve alüvyonlu katmanlardı. Ondan kısa bir süre sonra Arduino, alüvyonlu katmandan daha eski bir katman buldu. Böylelikle yeni bir sınıflandırma ortaya çıkmıştı: katmanlardan en eskisi, metal cevher­lerini içeren billurlaşmış kayalar, öteki, aralarında fosiller bulunan sert tabakalaşmış kayalar, üçüncüsü ise deniz hayvanı kabuklarıyla fosillerini içeren henüz pek sıkılaşmamış “tersiyer” kayalardı. Arduino bu üçüncü katmanı daha çok Kuzey İtalya’nın dağlık yamaçlarında gözlemledi. Fosilleri inceleyerek ve birtakım kimyasal yöntemler kullanarak yaş saptan­masına öncülük etti. Onun önerdiği “tersiyer” teri­mi, jeolojik devirlerden birine verildi.

YAPITLAR:

Dite Lettere Sopra Varie Osservazioni Naturali Direne al Projessor A.Vallisniri, 1760, (“Çeşitli Doğa Gözlemleri Üstüne Profesör A.Vallisniri’ye İki Mektup”).

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 7. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983