Edebi Şahsiyetler

George Gershwin Kimdir, Kısaca Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

GERSHWIN, George (1898-1937)

ABD’li besteci. Caz müziği ile senfonik müziği temel alarak bir bireşime varmayı amaçlamıştır.

26 Eylül 1898’de New York’ta, Brooklyn’de doğdu, 11 Temmuz 1937’de Hollywood’da öldü. Yoksul ve müzikle ilgisi çok az olan bir ailenin çocuğuydu. On üç yaşında piyano çalışmaya, armoni dersleri almaya başladı.

Başlangıçta sadece eğlence müziği ile uğraşırken, daha sonra ABD’li besteci Rubin Goldmark’ın (1872-1936) yapıtlarından etkilenerek şarkı ve dans parçaları bestelemeye başladı. 1914’te New York’taki J.H.Remick and Co. adlı müzik basımevinde, yayımlanacak hafif müzik parçalarının ve şarkıların saptanmasında sorumlu kişi olarak görev alması, onun bu alandaki çalışmalarına hız kattı. Sözlerini kardeşi Ira’nın yazdığı şarkılar besteledi. Bunlardan bazıları ABD’de hızla yaygınlaştı ve sevildi. Ünlü caz orkestrası yöneticisi Paul Whiteman kendisiyle ilgilendi ve ona senfonik caz müziği üstünde çalışmasını önerdi. Çalışmalarını bu yönde yoğunlaştıran Gershwin, Rhapsody in Bine (Mavi Rapsodi) adlı piyano ve orkestra yapıtını besteledi. İlk seslendirilişi 1924’te New York’ta Aeolian Hall’de gerçekleştirilen Rhapsody in Blue, onun dış ülkelerde de tanınmasını sağladı. 1925’te yazdığı Fa Majör Piyano Konçertosu, aynı yıl New York’ta Carnegie Hall’de kendisi tarafından seslendirildi.

Gershwin çalışmalarına bir süre ara vererek Paris’e gitti.Orada Ravel,Poulenc.Miihaud veStravinski gibi bestecilerle tanıştı. 1928’de de An American in Paris (Paris’te Bir Amerikalı) adlı senfonik şiirini besteledi. Ülkesine döndükten sonra Amerikan müziğinin oluşturulması yolunda yeni arayışlara ve deneylere girişti. ABD’nin güney kentlerindeki zenci mahallelerinin yoksul yaşamım yakından izledi. Bu çalışmaların sonunda, 1935’te Porgy ve Bess adlı üç perdelik operasını yazdı. Bu yapıtında, zencilerin yaşamını canlı ve renkli sahnelerle müzikli bir anlatıma dönüştürdü. Bir film müziği üstünde çalışırken beyin tümörü nedeniyle öldü.

Gershwin eğlence ve caz müziği içinde yetişmiş bir bestecidir. Klasik anlamda bir müzik öğrenimi görmemiştir. Caz müziğini senfonik orkestralarla seslendirmeyi istemiş, bu müziği tüm senfonik çalışmalarına taşımıştır. Müziğindeki gerçekçilik ve anlatımındaki (özellikle Porgy ve Bess operasında) Mus-sorgski’yi anımsatan melodik etkileyicilik ABD’nin en önemli bestecilerinden biri olmasını sağlamıştır.

•    YAPITLAR (başlıca): Orkestra Müziği: Rhapsody in Blue, 1924, (Mavi Rapsodi); Fa Majör Piyano Konçertosu, 1925; An American in Paris, 1928, (Paris’te Bir Amerikalı). Opera: Porgy ve Bess, 1935.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi

İlgili Makaleler