Edebi Şahsiyetler

Friedrich Hebbel Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

HEBBEL, Friedrich (1813-1863)

Alman oyun yazarı. Dışavurumcu (Ekspresyonist) tiyatroya öncülük etmiş, çağdaş Alman tiyatrosunun en önemli yazarlarından biri olmuştur.

18    Mart 1813’te Wesselburen’de doğdu, 13 Aralık 1863’te Viyana’da öldü. Hamburg, Heidelberg ve Münih üniversitelerinde edebiyat ve hukuk öğrenimi gördü. Oyun yazarlığına 1841’de Juditb ile başladı. 1843’te Genoveva ve 1844’te Maria Magdalena oyunlarıyla ünlendi. 1844 ve 1845’te Paris ve Roma’da yaşadı. 1845’ten sonra Viyana’ya yerleşerek yaşamının bundan sonraki bölümünü bu kentte geçirdi.

Maria Magdalena oyununun önsözünde tiyatronun, bireyle düşünce arasındaki savaşımı yansıttığını ileri sürmüştür. Oyunlarında temel öğe olarak“toplum” u ele almış ve toplumsal süreci doğrudan etkileyen bir etken olarak “birey”i “toplum”a karşı kullanmıştır. Bunun sonucunda, “yaşamdan daha yoğun” olarak tanımladığı bir varoluş düşüncesine vararak, bireyin yazgısını oluşturan tarihsel gelişimin içeriğini yansıtmayı hedeflemiştir.

1850’de Herodes und Mariamne (Herodes ile Mariamne), 1852’de Agnes Bemauer ve 1856’da Gyges und sein Ring (Gyges ve Yüzüğü) oyunlarında yer yer tarihsel öğeler kullanmıştır. 1855-1860 arasında yazdığı Nibelungentrilogie’de (Nibelungen), Hı-ristiyanlık’ın paganlığa karşı kazandığı zaferin övgü dolu bir anlatımını yapmıştır. Onun en başarılı yapıtlarından biri olan bu üçleme, Der gehömte Siegfried (Siegfried), Siegfrieds T od (Siegfried’in Ölümü) ve Kriemhilds Rache (Kriemhild’in Öcü) adlı üç oyundan oluşmaktadır.

Toplumdaki değişmelerin tiyatronun temelini oluşturduğunu, insan yaşamının tiyatro sanatındaki yansımalarının da aynı doğrultuda değişmeye uğradığını savunan Hebbel, bu görüşleriyle olduğu kadar, Ibsen’e, Strindberg’e ve Dışavurumcu tiyatroya öncülük etmesiyle de çağının oyun yazarları arasında önem taşımaktadır.

•    YAPITLAR (başlıca) Oyun : Judith, 1841; Genoveva, 1843; Maria Magdalena, 1844, (Maria Magdalena); Herodes und Mariamne, 1850, (Herodes ile Mariamne); Julia, 1851; Der Ruhin, 1851, (“Yakut”); Em Trauerspiel in Sizilien 1851, (“Sicilya’dan Bir Tragedya”); Agnes Bemauer, 1852, (Agnes Bemauer); Die Nibelungentrilogie, 1855-1860, (Nibelungen); Gyges und sein Ring, 1856, (Gyges ve Yüzüğü). Şiir: Gedichte, 1842, (“Şiirler”); Neue Geaichte, 1848, (“Yeni Şiirler”); Mutter und Kind, 1859, (“Anne ve Çocuk”). Anlatı: Erzahlungen und Novellen, 1855, (“Öyküler ve Noveller”). Günce: Tagebücher, 1855, (“Günceler”).

•    KAYNAKLAR: T.M.Campbell, The Life and Works of Friedrich Hebbel; J.Müller, Das Weltbild Hebbels, 1955; Hebbel, 1919; E.Purdie, Friedrich Hebbel, 1932; K.Zieg-ler, Mensch und Welt in der Tragödie Hebbels, 1938.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi

İlgili Makaleler