Edip Harabi Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

Edib Harabi (1853-1916) Son devir Bektaşî şairi.

İstanbul’da doğdu. Asıl adı Ahmed Edibdir. Şiirlerinde bazan Harâbî, ba-zan Edib mahlasını kullanmıştır. Çanak­kale ve Preveze’de memurluk, Bahriye’de uzun yıllar gemi kâtipliği yaptı. On yedi yaşlarında Merdivenköy Şahkulu Dergâhı şeyhi Mehmed Ali Hilmi Dede Baba’ya mürid oldu. Ancak herhangi bir kimseden icazetname almadan babalık yapmaya kalkıştığı için İstanbul Bekta-şîleri arasında pek sevilmez, hatta Bek­taşî tekkelerine kabul edilmezdi. Daha çok Bektaşî olmayan rindmeşrep kişiler­le ve şairlerle düşüp kalkar, evinde âyin­ler düzenlediği söylenirdi. Hatta Rıza Tevfik bile başlangıçta ondan el atmıştı. Edib Harâbî’nin, “Kâf u nün hitabı izhâr olmadan / Biz bu kâinatın ibtidâsıyız” matla’lı meşhur nefesi bütün Bektaşîler tarafından ezbere bilinir ve dergâhlar­da okunurdu. Edib Harâbî velüd bir şa­irdir. Kendisini yakından tanıyanlar, za­man zaman irticalen dahi kolaylıkla şiir söyleyebildiğini belirtirler.

Aruz ve hece vezinlerini son derece ra­hat kullanan Edib Harâbfnin şiirleri dev­rinde büyük bir ilgi görmüştür. Özellikle Bektaşî düşüncesini yansıttığı ve sade bir dille kaleme aldığı şiirlerinde hiciv unsuru ağır basmaktadır. Sadettin Nüzhet Ergun ondaki Melâmîlik etkisi üze­rinde de durur.

Şiirlerinin bir kısmı Saadet ve Yeni Mecmua gibi devrin gazete ve dergile­rinde de yayımlanan Edib Harâbî. Nâmık Kemal’in bazı şiirlerini tahmis etmiş, ay­rıca Servet-i Fünûncular’ı alaya alan ba­zı manzumeler de yazmıştır, Nefes, koş­ma, kalenderî. mersiye ve gazellerle ba­zı önemli olaylara düşürdüğü tarihler­den oluşan oldukça hacimli divanının kendi el yazısı ile olan nüshası Süleymaniye Kütüphanesi’nde bulunmaktadır[198], Divanın iki def­terden ibaret diğer bir nüshası ise İstan­bul Belediyesi Atatürk Kitaplığı’ndadır (K. 541). S. Nüzhet Ergun Bektaşî Şairleri’nüe hece ve aruzla elli bir şiirini neş­retmiş (s. 82-115), divanından seçmeler ise Hüseyin Hüsnü Erdikufun Edib Ha­râbî’nin Divanı ile Sefer Ay-tekin’in derlediği Harâbî, Hayatı ve De­yişleri adlı kitaplarda ya­yımlanmıştır.

Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi