Dünya Gazetesi (1952-1979) Kuruluşu, Yazarları, Yayın Politikası

Dünya (gazete). 1 Mart 1952’de İstanbul’da yayımlanan günlük siyasi gazete.

Kurucusu ve başyazarı Falih Rıfkı Atay’dı. Sonradan, Falih Rıfkı ile gazetenin fıkra yazarı Bedii Faik’in hisseleriyle bir ortaklık durumuna getirildi; bir süre sonra da ortaklığın bütün hisselerini Bedii Faik aldı; Falih Rıfkı ise ölümüne kadar gazetenin başyazarlığını sürdürdü.

Demokrat Parti yönetimi sırasında muhalefet organı olarak yayına başlayan gazete, bu dönemde demokrasi ilkelerini, Atatürk Devrimleri’ni savunan belli başlı yayın organlarından biriydi. Atatürk’ün yakınlarından olan Atay, gazetedeki başyazı, fıkra ve özellikle de pazar konuşmalarında devrimleri, batı uygarlığını sürekli olarak savundu; Atatürk ile ilgili anılarını anlatan Çankaya adlı eserini bu gazetede yayımladı.

DP’ye karşı sert muhalefeti yüzünden Bedii Faik 22 Kasım 1954’te tutuklanarak 16 gün hapis cezasına çarptırıldı, 8 Aralık 1955’te de DP yönetimi tarafından gazete 15 gün süreyle kapatıldı. 28 Nisan 1960’ta Ankara Üniversitesi’nde başlayan olaylarla ilgili yayını dolayısıyle Tahkikat Komisyonu tarafından 29 Nisan – 19 Mayıs 1960 arasında yayımı durduruldu; Bedii Faik 29 Nisan 1960’ta Ankara’ya çağrılarak Tahkikat Komisyonu tarafından 15 gün süreyle sorguya çekildi, 27 Mayıs’tan sonra Dünya gazetesi siyaset ve ekonomi açılarından tutucu bir politika izlemeğe başladı. CHP içindeki yenileşmeler ve F. R. Atay’ın CHP’den ayrılması gazetenin bu tutumunda büyük rol oynamıştı.

İlk yazı işleri müdürü Nihat Tandoğan’dan sonra bu göreve sırasıyle Ali İhsan Göğüs, Salih Uygur, Yekta Ragıp Önen, Hikmet Çağlayan, Sami Karaören. Muzaffer Aşkın, Kayhan Kureman ve Tekin Güzelbeyoglu getirildi. 1952’den beri Dünya’da çalışan Güzelbeyoglu 1966’dan itibaren uzun yıllar yazı işleri müdürlüğünü yaptı.

Dünya gazetesinin yazar kadrosunda Orhan Birgit, Nilüfer Yalçın, Çetin Altan, Oktay Ekşi, Zeki Sözer, Levent Esmer, Yaşar Aysev, İlhan Akın, Selçuk Altan, Erol Olgundemir, Adnan Benk, Ali İ. Barlas. Kemal Z. Gençosman, Hikmet Münir, Hayri Alpar, Mithat Perin (bir süre genel yayın müdürüydü), Behçet Cemal, Cavit Orhan Tütengil, Yılmaz Öztuna, Nurullah Ataç, B. Kemal Çağlar, Erdoğan Bazer, Zihni Küçümen, Hami Tezkan, Fikret Otyam, Orhan Peksayar; karikatürcülerden de Semih Balcıoğlu, Mustafa Uykusuz, Ferruh Doğan, Nehar Tüblek, Erdoğan Bozok ve Raşit Yakalı gibi isimler vardı.

Türkiye gazetecilik tarihinde ilk fiili grev uygulaması kısa bir süre için, Dünya gazetesinde 1970 yılı sonlarında yapıldı, 1958-1960 yıllarında 80-90 bin arasında tirajı olan gazetenin 1970’li yılların ortalarına doğru baskı sayısı 30 binlere geriledi. Okur kaybına uğrayan gazete İhsan Altınel‘e satıldı. 1976’da Beyhan Cenkçi yönetiminde yeni biçimiyle çıktı. 1979’da Hürriyet’e devredildi. Ancak bir süre sonra kapandı.