Carlo Bertolazzi Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

BERTOLAZZI, Carlo (1870-1916)

İtalyan oyun yazarı. Maddeci tiyatro anlayışının öncülerindendir.

3 Kasım 1870’te İtalya’da Rivolta d’Adda’da doğdu. Oyun yazarlığının yanı sıra gazetecilik yaptı. Yoksulluk ve başarısızlıklarla dolu bir yaşam sürdü. 2 Haziran 1916’da Milano’da öldü.

Oyunlarında, Milano’nun yoksul mahallelerindeki insanların yaşam ve çelişkilerini gerçekçi bir anlatımla yansıtmıştır. Milano ağzıyla yazdığı ve en bilinen oyunlarından olan El nost Milan (“Milano’ muz”), yoksul bir yaşamdan kendini satmak pahasına da olsa kurtulmayı isteyen bir kızın öyküsüdür. Oyun önce bir melodram havasında başlarsa da, giderek Milano’nun işsizler, dilenciler, fahişeler ve yankesicilerle dolu mahallelerindeki günlük yaşamı yansıtan farklı bir düzeye ulaşır. Trajik öyküye koşut olarak gelişen bu düzey, oyunu melodram havasından çıkarır, bu türün bir eleştirisine dönüştürür.

La gibigianna da (“Lombardiya’lı Kadın”) konusunu endüstrileşen bir kentin toplumsal çatışmalarından ve bunun insanlar arasında yarattığı karmaşadan alır. İki sevgilinin ilişkileri çevresinde gene yoksul bir yaşamdan kurtulma özlemi işlenmiş, aşkın yaşanabildiği yoksul bir dünyanın karşısına ancak fahişelik yaparak ulaşılabilen bolluk içindeki bir dünya konmuştur.

Bertolazzi toplumsal koşullara bağlı psikolojik durumları ustalıkla işler, karakterlerini kurbanı oldukları koşullar içerisinde ele alır. Her iki oyununda da yoksullukla boğuşan ve bedeli ne olursa olsun toplumda başarı peşinde koşajı insanların çelişkilerinin ardında, duygulara yenik bir yaşam biçimini ve yenilgiye boyun eğen bir kentin öyküsünü yansıtmıştır.

Lulu, L’egoısta (“Bencil”) ve La zitella (“Evde Kalmış Kız”) adlı oyunları daha öncekilerin düzeyine ulaşmamıştır. Bunlarda anlatım yer yer mekanikleşmiş, canlı bir biçimde işlenmiş karakterlerin yerini yapay kişiler almıştır.

Bertolazzi, döneminin tiyatro zevkine uymayan oyunları ve seyircinin beklentilerine ters düşen eleştirel üslubu nedeniyle yaşadığı günlerde fazla ün sağlayamamıştır. Ancak 1950’lerden başlayarak İtalya’nın önde gelen tiyatrolarından Piccolo Teatro de Milanâ’da G. Strehler ve P. Grassi gibi önemli yönetmenlerce oyunlarının yeniden ele alınması, onun maddeci tiyatronun öncü yazarlarından biri olarak tanınmasına yol açmıştır.

•    YAPITLAR (başlıca): El nost Milan, 1893, (“Milano’ muz”); La gibigianna, 1898, (“Lombardiya’lı Kadın”); L’egoista, 1900, (“Bencil”); Lulu, 1903; La zitella, 1915, (“Evde Kalmış Kız”)

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi