Cahit Irgat kimdir? Hayatı ve eserleri
Cahit Irgat kimdir? Hayatı ve eserleri: Lüleburgaz’da doğdu (1916). Edirne Öğretmen Okulu’nda, Ankara Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü’nde okudu. Türk sinemasının kendini arama yıllarında başarılı filmler çevirdi. Yıllarca İstanbul Şehir Tiyatrolarında, Küçük Sahne’de, Genar ve Dormen’de sahneye çıktı. 5 Haziran 1971’de öldü.
İlk şiirlerini Servet-i Fünun / Uyanış ve Varlık’ta yayımlamış (1935-38), bu evrede ikinci hececiler kuşağının deneylerinden yararlanma becerisi kazanmıştı. Sonra toplumcu gerçekçi hareketin Ses, Yürüyüş, Pınar, Yığın (1941-46) dergilerinde göründü. On, on beş sözcükle yapının istediği dengeyi sağlayan şiirlerde bireysel öfkesini yansıtmayı seviyordu. Böylece özgün de olabildi. İçeriği, ateşi ve ses gücüyle sarsmasına karşın yormuyordu Cahit Irgat. Savaşı ve ülkedeki etkilerini, sokağı ve çocuklarını gördü. “Zehir yeşilinin acısı”nı damağında duydu. Döneminin, çatışkıları ile suyun yüzüne çıkmayan ortamında “Ne yapmalı?” diye sorarak mutluluğu ve mutsuzluğu, durağanlığı ve hareketi birlikte yaşadı.
Şehrin damlarına yağmur yağıyor Orman çıldırıyor sevincinden Ağlıyor sokak çocuğu,
Yağmur,
Ne istersin müvezziden.
Zayıflığı, acısı, yenilmişliği, umudu, sevgileri, öfkesi ve başkaldırısıyla kendini sınırlamayan bir şair olarak niteleyebiliriz Cahit Irgat’ı. Bu nedenle çoğu şiiri, yaşamın yarattığı etkiler karşısında anlık bir sevinç ya da bir parlama, bir çığlık ve haykırı izlenimi uyandırır.
Baharla süslenmişsin Ölümüm senden olacak piyaz,
Ahbaplık berdevam Dostluğumuz bir yıl daha uzadı Ölümüm senden olacak Garanti.
Gözlerini güneşe çevir Üzümler kıskansın gözlerini
(Gözlerini Güneşe Çevir, Yeni Ses, 12 Temmuz 1943)
Bu özelliği 1940-50 dönemini yansıtan kitaplarına aldığı şiirlerde de görme olanağı vardır. Son iki kitabında daha da ölçü ve denge peşinde sezilir. Kendini sesine bırakmakla yetinmez, yeni söyleyiş olanakları arar. Ağacım dört kol çengi kıyamet Her dalında bir memleket Uzar kollarım uzar Taşımda toprağımda bereket Köklerimden başlar hürriyet… dizelerindeki gibi çoğu kez başarır bunu. Kimi de sabırsızdır ilk buluşunun çekiciliği ve çarpıcılığıyla yetinir. Ölümünden önceki son iki yılın ürünlerinde de bu sabırsızlığı gösteren dizeler bulunabilir.
Şiirlerinde sömürünün, savaşın, faşizmin yaraladığı, kişiliğinden kopardığı insanı arayan Cahit Irgat’ın, bir inanç adamı olduğu söylenebilir. Nedir ki dünya görüşüne temel olan felsefeye bağlı temaları işlemez, açlığın yoksulluğun, aydın acımasının, savaşa karşı nefretin tepkilerini yazar. Propaganda ile buluşacağı tehlikeli çizgiden içtenliğiyle kurtulur. Zaten olumsuz koşulların yaşamda bıraktığı etkilerle koşullanan bir duyarlığın adamı olan Cahit Irgat’ın en belirgin özelliği de şiirimize bir Cahit Irgat içtenliği getirmesidir.
ŞİİR KİTAPLARI
Kaynak: Çağdaş Türk Edebiyatı 3, Cumhuriyet Dönemi 1, Şükran YURDAKUL, 1994, Evrensel Basım Yayın.