Brook Taylor Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

TAYLOR, Brook (1685-1731)

İngiliz, matematikçi. Kendi adıyla anılan seri açılımıyla tanınmıştır.

18 Ağustos 1685’te Middlesex bölgesindeki Ed-monton’da doğdu, 29 Aralık 1731’de Londra’da öldü. Varlıklı ve kültürlü bir ortamda büyüdü. 1701’e değin özel öğrenim gördükten sonra Cambridge’deki St.John’s College’a girdi. 1709’da hukuk lisansı aldı, 1712’de Royal Society’nin üyeliğine seçildi. 1714’te doktorasını tamamladı ve Royal Society’nin sekreterliğine getirildi. 1718’de bu görevden ayrılan ve matematik alanındaki verimliliğini bir yıl daha sürdürdükten sonra manyetiklik ve kılcallık gibi konulara eğilen Taylor, yaşamının son yıllarında çalışmalarının ağırlığını felsefeye kaydırmıştı.

Çeşitli tartışmalarda, Leibniz’e karşı Newton’ı savunanlar arasında yer alan, kendi çalışmalarında da Newton’m noktalı gösterimini kullanmayı seçen Taylor, 1715’te yayımladığı Methodus incrementorum directa et inversa (“Doğru ve Ters Artış Yöntemi”) adlı başyapıtıyla sonlu farklar hesabı alanındaki ilk kitabın yazarı olarak anılma onurunu kazandı. Newton’ın flüksiyonlar hesabı yardımıyla, titreşen bir telin biçimini ve frekansını bulmayı amaçlayan bölümünde, matematiksel fiziğin ve diferansiyel denklemlerin tekil çözümlerinin bulunmasının ilk örneklerini sergileyen bu kitapta, bir fonksiyonun türeviyle tersi arasındaki bağıntıya ve kendi adıyla anılan ünlü seri açılımına da yer vermişti. Bugünkü gösterimle, bağımsız değişkenin (x+h) değeri için f(x) fonksiyonunun açılımını, Rn(x) kalan olmak üzere,

h              h2 h°
F (x+h)= f(x) +—— f'(x)+ —— f(x)+ … + —— f°(x)+Rn (x) Rn (X)
1!            2!                    n!

biçiminde veren Taylor formülünün temelindeki düşünce ilk kez 1694’te İngiliz matematikçi James Gregory’nin bir mektubunda görülmüşse de, bu açılım Taylor tarafından Gregory’nin çalışmasından bağımsız olarak ve Newton, Halley ve Leibniz’in çalışmalarına dayanılarak geliştirilmişti. Ancak 1784’ten sonra Taylor’ın adıyla anılmaya başlanılan bu açılımın gerçek önemini ilk kavrayan Lagrange, ilk doğru kanıtını bulan da Cauchy oldu. Linear Perspec-tive (“Doğrusal Perspektif”) adlı yapıtında perspektifin temel yasalarını ve “kaybolan noktalar” yöntemini ilk kez ortaya atan Taylor’ın matematiğe, özellikle de sonlu farklar hesabına katkıları, Taylor formülünün öneminin çok ötesinde olmuştur.

• YAPITLAR (başlıca): Methodus incrementorum directa et inversa, 1715, 1717, (2.bas.), (“Doğru ve Ters Artış Yöntemi”); Linear Perspective, 1715, 1719, (2.bas.), (“Doğrusal Perspektif”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi