Baltacı Mehmet Paşa Kimdir, Hayatı, Biyografisi, Hakkında Bilgi

MEHMED PAŞA [Baltacı] (1660 ?-1712)

Osmanlı sadrazamı. Prut Savaşı ve antlaşmasında oynadığı rolle tanınmıştır.

Doğum tarihi kesin değildir. Çorum’a bağlı Osmancık’ta doğdu, Limni Adası’nda öldü. Gençliğinde, bir yakınının yardımıyla Eski Saray Baltacılar Koğuşu’na alındı. Çeşitli görevlerde bulunduktan sonra II. Mustafa (1695-1703) döneminde Darüssaade ağası yazıcısı halifesi oldu. Şehzadeliğinde tanıştığı

III.    Ahmed’in 1703’te tahta çıkmasıyla mirahûrluğa getirildi. 6 Kasım 1704’te vezirliğe yükselerek kaptan-ı deryalığa atandı. Bu görevde iki ay kadar kaldıktan sonra 25 Aralık 1704’te sadrazam oldu ve 3 Mayıs 1706’da azledilerek Erzurum valiliğine gönderildi. 1707’de Sakız Adası muhafızı, 1709’da Haleb beylerbeyi oldu. 18 Ağustos 1710’da ikinci kez sadrazamlığa getirildiğinde, İsveç Kralı XII. Karl’ın [Demirbaş Şarl] ülkesine gönderilmesi ve İstanbul Antlaşması’na aykırı olarak Balkanlar’da kışkırtmalarda ve saldırılarda bulunan Ruslar’la ilişkiler iki önemli sorun olarak gündemdeydi. 20 Kasım 1711’de Rusya’ya savaş açılması kararlaştırılarak, yönetimi Baltacı Mehmed Paşa’ya verildi.

Rus Çarı I. Petro ve ordusu Ruslar bakımından askeri ve topografik açıdan çok elverişsiz bir konumdaki Prut Irmağı kıyısında kuşatıldı. İlk saldırıları geri püskürten ama ikmal yolları kapalı olan Rus ordusunun yok olma tehlikesi karşısında, Baltacı’ya askeri ve siyasi açıdan önemli ödünler içeren bir barış önerisi yapıldı. Savaş yanlısı olan Kırım Hanı II. Devlet Giray ve XII Karl’ın temsilcisi Poniatowsky’nin direnmesine karşın vezirlerin de onayıyla 21 Temmuz 1711’de Prut Antlaşması yapıldı. Buna göre Ruslar, Azak Kalesi’ni geri verecek, sınır kalelerini yıkarak, içindeki silahları teslim edecek, Lehistan ve Ukrayna işlerine karışmayacaktı. XII. Kari ve Kırım Hanı’nın ağır suçlamaları ve Saray çevrelerindeki rakiplerinin oyunları sonucu, antlaşma koşullarının uygulanması için Prut boyunda Velender’de ordugâh kurmuş olan Mehmed Paşa, Edirne’ye çekildiği sırada 20 Ekim 1711’de sadrazamlıktan alınarak önce Midilli Adası’ na, ardından Limni Adası’na sürgün edilerek mal varlığına el konuldu. Mehmed Paşa askeri açıdan üstün durumda iken, savaş yerine barışı yeğleyen tutumu nedeniyle, günümüze değin tartışma konusu oldu.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi