Asım Bey (Giriftzen) Kimdir, Kısaca Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi
ASIM BEY [Giriftzen] (1851-1929)
Türk besteci, neyzen ve giriftken. Şarkı formundaki eserleri ve girift çalmadaki ustalığı ile tanınır.
1851’de Tesalya’daki Yenişehir’de doğdu. Ori dört yaşındayken girdiği Yenişehir Mevlevihanesi’nde Şeyh Nazif Efendi’den mesnevi okudu ve Farsça öğrendi. Müzik yeteneği ve sesinin güzelliğiyle dikkatleri üzerine çeken Asım Bey ilk ney derslerini burada aldı. On sekiz yaşında İstanbul’a geldi ve Maliye’de çalışmaya başladı. Aynı görevle İzmir’e, sonra da Aydın’a atandı. Tekrar İzmir’e gönderildiğinde subay oldu ve İstanbul’da yeni kurulan İtfaiye’ de yüzbaşı rütbesiyle görevlendirildi. 1877 Osmanlı-Rus Savaşı’na katıldı. Savaş sonrası Üsküdar İtfaiyesi’nde binbaşı olarak çalıştı. Müşir Fuat Paşa’yla olan yakınlığı, Amasya’ya sürülmesine neden oldu. Burada ikinci kez evlendi. Çocuklarından çoğu sanatla uğraşmıştır, bunlardan Musa Süreyya Bey ve Nihal Erku-tun müzik alanında tanınmış isimlerdir. 1908’de II. Meşrutiyet ilan edilince, tekrar İstanbul’a döndü ve albay rütbesiyle İtfaiye komutanı oldu. Emekliye ayrıldıktan sonra yeniden Amasya’ya döndü. Kışı geçirmek üzere gittiği İstanbul’da, 2 Şubat 1929’da öldü.
Ney çalmaya Yenişehir Mevlevihanesi’nde Haşan Dede’den ders alarak başladı. İstanbul’a gelince de Neyzen Saim Bey’den ders aldı. Neyzen olarak ünü kısa zamada yayıldı. Savaşa giderken hocası Saim Bay taşınması kolay olduğundan ona bir girift hediye etti. Ney’e benzeyen giriftin ancak bir buçuk oktav sesi olduğundan bu saz pek yaygınlaşmamıştır. Asım Bey kısa zamatıda ilerlettiği giriftin son üstadı olarak bilinir. Neyzen ve giriftzen olmasının yanı sıra besteciliği ile de ünlüdür. 40’a yakın eseri günümüze kalan Asım Bey’in Cânâ rakibi handan edersin dizesiyle başlayan Uşşak şarkısı ile Rast Peşrevi en sevilen eserleridir.
• YAPITLAR (başlıca):Şarkı: Cânâ rakibi handan edersin; Çeşm-i mahmurun sebebidir nâle vû efgaanıma;Hâb-gâh-î yâre girdim, arz içün, ahvâlimi; Her zahm-ı ciğer – sûza devâ-kâr aranılmaz. Peşrev: Rast Peşrevi. Saz Semaisi: Uşşak Saz Semaisi.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi