Ashabı Res Nedir, Ne Demek, Hakkında Bilgi
Ashâbü’r-ress, Kur’ân-ı Kerîm’de helak edildikleri bildirilen eski bir kavim.
Kur’an’da iki âyette (Furkan: 25/38; Kâf: 50/12) Ashâbü’r-ress’in Nûh, Âd ve Semûd kavimleriyle birlikte peygamberlerini yalanladıkları ve bu yüzden helak edildikleri belirtilmekte, bunun dışında bir bilgi verilmemektedir. Bununla birlikte, gerek res kelimesinin mânası gerekse Ashâbü’r-ress’in kimler olduğu, nerede ve ne zaman yaşadıkları konusunda tefsir kitaplarında birçok rivayet mevcuttur. Buna göre. Arapça’da “Kuyu. örülmemiş kuyu, çukur, maden ocağı” gibi anlamlara gelen res, Yemâme’de Felç de denilen bir kasabanın, bir vadinin veya bir kuyunun adıdır. Bir görüşe göre de Ashâbü’r-res, Yâsîn sûresinde sözü edilen Ashâbü’l-karyenin diğer bir adıdır. İbn Abbas bunların Azerbaycan’da yaşamış ve peygamberlerini öldürmüş bir kavim olduklarını belirtmiş, buna karşılık Şuayb’ın kavmi oldukları, peygamberlerini dinlemedikleri için cezalandırıldıkları da öne sürülmüştür. Âlûsî. İbn Abbas’a atfedilen ve Ashâbü’r-ress’in Semûd kavmi olduğunu ifade eden başka bir rivayeti. Furkân sûresinin 38. âyetinin lafzına uygun bulmamıştır. Ancak Semüd kavminin devamı veya ashâbü’l-uhdûdla aynı topluluk olabilecekleri de düşünülmüştür. Taberi’nin Ashâbü’r-res’le ilgili olarak naklettiği uzunca bir hadiste sözü edilen Ashâbü’l-karye’nin bunlarla ilgisi olmaması gerekir. Zira hadiste geçen kişilerin Ashâbü’r-ress olduklarına dair bir açıklık bulunmadığı gibi, söz konusu insanlar daha sonra peygamberlerine iman etmişlerdir. Halbuki Kur’ân-ı Kerîm’de Ashâbü’r-ress’in iman etmemeleri sebebiyle helak edildikleri açıkça bildirilmektedir. Râzfnin de kaydettiği gibi, Ashâbü’r-ress’in kimler olabileceği hususunda ileri sürülen görüş ve rivayetler, Kur’ân-ı Kerîm’le ve senedi sağlam bir haberle desteklenmiş değildir. Bilinebilen tek şey küfür ve imansızlıkları sebebiyle Allah’ın bunları helak etmiş olmasıdır.
Diyanet İslam Ansiklopedisi