Alexander Agassiz kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi
Alexander Agassiz kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1835-1910) İsviçreli doğabilimci. Deniz zoolojisi, özellikle mercan resifleri konusunda araştırmalar yapmış, okyanus yataklarını incelemiştir. Alexander Emmanuel Rodolphe Agassiz 17 Aralık 1835’te İsviçre’nin Neuchâtel kentinde doğdu. Doğabilimci Louis Agassiz’nin oğludur. 1849’da, ABD’de yerleşmiş olan babasının yanına giderek Harvard Üniversitesi’nde maden mühendisliği ve zooloji öğrenimi gördü. Michigan’da Superior Gölü yakınlarındaki büyük bir bakır madeninin önce kontrol müfettişliğine (1866-1869), sonra yöneticiliğine getirildi ve ölümüne değin bu görevi sürdürdü. 1873’te Rhode Island Eyaleti’ndeki Newport kentinde özel bir biyoloji laboratuvarı kurdu. Ertesi yıl 1859’dan beri çalışmakta olduğu Harvard Karşılaştırmalı Zooloji Müzesi’nin müdürlüğüne getirildi ve 1885’e kadar bu görevde kaldı. 27 Mart 1910’da İngiltere’den ABD’ye gitmekte olan bir transatlantikte öldü.
Agassiz, Michigan’daki bakır madeninin yönetimini devraldığı zaman, işletme çok verimsiz, çalışma koşulları da oldukça ilkeldi. Ocağı modern makinelerle ve güvenlik düzenekleriyle donattı. İşçiler için lojmanlar yaptırdı, sağlık hizmetleri getirdi, kaza ve sosyal yardım fonları kurdu. Bir süre sonra işletme, verimlilik açısından dünyanın sayılı bakır madenleri arasına girmişti. Yine de, Agassiz en çok sistematik deniz zoolojisi ve okyanusbilim alanındaki çalışmalarıyla tanınır. Zooloji alanında önceleri derisidikenlilerle ilgilendi ve bu ilk araştırmalarını Embryology of the Starfish (“Denizyıldızının Embriyolojisi”) ve Revision of the Echini (“Derisidikenlilerin Yeniden İncelenmesi”) gibi yapıtlarında derledi. Özellikle bu son çalışma, Agassiz’in sistematik zooloji alanındaki en önemli yapıtıdır. Sonradan ilgisini mercanlar ve okyanusdibi araştırmalarına yönelten Agassiz, 25 yılı aşkın bir süre tropikal denizlerde, özellikle Karayip Denizi, Güney Pasifik kıyıları ve Avustralya’nın ünlü “Great Barrier” mercan resifinde incelemelerini sürdürdü. 1875’te, Güney Amerika’nın batı kıyılarını dolaştığı sırada, deniz yüzeyinden yaklaşık 900 m. yükseltide bir mercan resifine rastladı. Bunu, mercan resiflerinin oluşumunu karaların çökmesine bağlayan Darwin kuramını çürütecek, resiflerin okyanusların alçalıp yükselmesiyle oluşabileceğini savunan görüşü destekleyecek bir kanıt olarak değerlendirdi.
Agassiz, tüm araştırma gezilerinde bilinen dip tarama ve derinlik ölçme yöntemlerini geliştirerek, tropikal denizlerin büyük bir bölümünün denizdibi haritasını çıkarmış, okyanus yataklarının oluşumunu incelemiş, denizdibi faunasından çok sayıda örnek toplanmıştır. Bu bilgiler, zooloji ve okyanusbilimin gelişmesinde önemli bir kaynak niteliğindedir.
YAPITLAR:
Araştırmaları”),
Revision of the Echini, 1872-1874, (“Derisidikenlilerin Yeniden İncelenmesi”).
Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 2. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983