Ahmed Reşid Rey kimdir? hayatı ve eserleri hakkında bilgi

Ahmed Reşid Rey kimdir? hayatı ve eserleri hakkında bilgi: Osmanlı devri şairlerinden, devlet adamı, yazar. 1870 senesi başında İstanbul’da doğdu. Babası Çankırı mutasarrıfı Abdulah Şefik Efendidir. Anne tarafından Mollacıkzade ailesine mensuptur. İlk tahsilini Çankırı’da yapan Ahmed Reşid, babasının vefatı üzerine İstanbul’a gelerek Soğukçeşme Rüşdiyesinden mezun oldu. Mekteb-i Mülkiye-i Şahaneye devam etti. Bu arada edebiyata ilgi duyan Ahmed Reşid, hocası Recaizade Mahmud Ekrem’in tesirinde şiirler yazdı. İlk şiirleri Gülşen Dergisi’nde yayınlandı. 1888’de Mülkiyeyi bitiren Ahmed Reşid bir sene kadar burada öğretmenlik yaptı.

Ahmed Reşid, 1890’da Mabeyn katipliği daha sonra sırasıyla Kudüs mutasarrıflığı, Manastır, Ankara, Halep ve Aydın valiliklerinde bulundu. 1912’de Kamil Paşa kabinesinde Dahiliye Nazırı oldu. Babıali Baskını ile kısa bir süre sonra kabine düşünce, ailesiyle önce Mısır’a, oradan Paris’e gitti. Mahmud Şevket Paşanın öldürülmesi olayında suçlu bulunarak gıyabında idama mahkum edildi. Birinci Dünya Harbi sırasında Cenevre’de bulunan Ahmed Reşid, 1919’da İstanbul’a döndü. Tevfik ve Damat Ferit Paşaların kurduğu hükümetlerde Dahiliye Nazırlığı yaptı. Delege olarak Paris’e gitti. Sevr Antlaşmasını imzalamayarak bakanlıktan istifa etti ve siyasi hayattan çekildi. Çeşitli dergi ve gazetelerde yazı yazan Ahmed Reşid Rey, 14 Ağustos 1955’te İstanbul’da öldü.

Ahmed Reşid önceleri Recaizade Ekrem ve Abdülhak Hamid tarzında şiirler yazmıştır. Servet-i Fünun ve Mekteb’te yazmaya başlayınca asıl kendi şahsiyetini bulmuştur. Parlak hayalleri olmakla birlikte, şiirlerinde duygudan çok mantık hakimdir. Sanat ve anlayış bakımından realizme yaklaşmak istemişse de romantizmden tam manasıyla ayrılamamıştır. Şiirlerini bir kitap halinde toplamamış olan Ahmed Reşid’in diğer eserleri şunlardır:

1) Nazariyat-ı Edebiye (1912),

2) Racine Külliyatı (1934-1935), Şiirlerinden sadeleştirilmiş bir örnek:

Valideme

Hani sen … saçlarımı okşayarak,

Her gece yüreğinin sıcaklığında beni

Yatırırdın, ısıtırdın … hani sen!

Şefkatli bakışına gülümseyen

Oğlunun uyuyan gözünü

Öpücüklerle kapatırdın, ancak

Hani sen … sağlığını rahatını

Yavrunun masum neşesi için

Zevk alırdın feda etmekten

Görmesen oğlunu bir gün mesela

Değişir, heyacanlanırdın o gün

O gün örterdi üzüntü, saflığını.

…….

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi, 1. Cilt.

Ahmet Reşît Rey kimdir? hayatı ve eserleri: (1870-1956) H. Nazım takma adıyla tanınır. Ortaöğrenimini Soğukçeşme Askeri Rüştiyesi’nde, yükseköğrenimini Mülkiye Mektebi’nde tamamladı (1888). Mülkiye Mektebi’nde Tabiiye Muallimliği (1891), Mabeyn Kâtipliği (1892-1906), Kudüs Mutasarrıflığı, Manastır, Ankara, Halep (1906), İzmir valiliklerinden sonra Dahiliye Nazırlığı görevinde bulundu. Sadrazam Mahmut Şevket Paşa’nın ölümü dolayısıyla Mısır’a kaçtı; Birin­ci Dünya Savaşı yıllarını İsviçre’de geçirdi. Damat Ferit Paşa kabinesinin ik­tidara geçmesi üzerine yeniden Dahiliye Nazırlığına getirildi. Sevr Antlaş- ması’nın hükümlerine karşı çıktığından bu son görevinden ayrıldı. Gülşen dergisindeki (1885) “Nevha” adlı şiiriyle edebiyata giren Rey, Mektep ve Servet-i Fünun’da yayımladığı şiirlerle tanındı (1896). “Şairliği his ve hayal coşkunluklarından ziyade muhakeme ve taklid” ürünleri olarak görüldü (İbrahim Necmi Dilmen). Realist olmaya çalıştığı bazı tasvirlerinde, “lirizm azınlığının” belirgin durumuna karşılık üslupta ve nazım tekniğinde titiz­lik gösterdiği belirtildi (Prof. Kenan Akyüz). Çoğu, Dün ve Yarın dizisinde çıkmış çeviri kitaplarından başka, Nazariyat-t Edebiyye (1912), Gördükl­erim, Yaptıklarım (1923) adlı yapıtları var.

Kaynak: Çağdaş Türk Edebiyatı 1, Meşrutiyet Dönemi 1, Şükran YURDAKUL, 1994, Evrensel Basım Yayın.