Ahmed Fehim kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi
Ahmed Fehim kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1856-1930) Osmanlı tiyatro, sinema oyuncusu, yönetmeni. Tiyatronun Anadolu’da yaygınlaşmasına katkıda bulunmuştur. İstanbul’da doğdu. Hattat Abdülkadir Efendi’nin oğludur. Tophane Sanayi Mektebi’nde okudu. İdare-i Mahsusa’da tornacılık, Sanayi Mektebi’nde öğretmenlik ve atölye şefliği yaptı. 1876’da oyunculuğa başladı. 1879-1882 yılları arasında Bursa’da, Tomas Fasulyeciyan topluluğuyla birlikte çalıştı. Çeşitli zamanlarda, kendi adına topluluklar kurdu. 1914’te, Andre Antoine tarafından Darülbedayi-i Osmani’ye komedya öğretmeni olarak atandı. 1919’da Malûl Gaziler Cemiyeti Sinema Kolu sanat danışmanlığına getirildi. İki film yaptı. 1926’da, Maarif Vekili Mustafa Necati’nin girişimiyle 50. sanat yılı için bir jübile düzenlendi. 2 Ağustos 1930’da, İstanbul’da öldü.
Ahmed Fehim, Güllü Agop’un yönettiği Gedikpaşa Tiyatrosu’nda oyunculuğa başladı. Buradaki başarısını değerlendiren Fasulyeciyan’ın çağrısıyla Bursa’ya gitti. Başta Zor Nikâhı olmak üzere, Ahmed Vefik Paşa’nın Moliere’den uyarladığı komedilerdeki başarısıyla ünlendi. Holas Efendi, Küçük İsmail, Hıranuş gibi dönemin önde gelen oyuncularıyla çalıştı. İlk sahne dekorunu da Bursa’da gerçekleştirdi. 1882’de, Ahmed Vefik Paşa’nın valilikten azledilmesi üzerine İstanbul’a döndü. Osmanlı Komedi ve Vodvil Heyeti’ni kurarak yönetmen, oyuncu, dekor ve kostüm çizimcisi olarak çalıştı. Düzenlediği turnelerle, tiyatronun Anadolu’da yaygınlaşmasına katkıda bulundu. Topluluğu dağılınca Mardiros Mınakyan’ın yönettiği Osmanlı Dram Kumpanyası’na girdi. Topluluğun ana türü olan melodrâmatik oyunlar yanında, komedi türü oyunlar da oynadı. 1908’de ayrılarak Fehim Efendi ve Arkadaşları Komedi Kumpanyası’nı kurdu. Bir Selanik turnesi sonrasında bu topluluk da dağıldı. Darülbedayi-i Osmani’nin ilk kuruluşunda kısa bir süre eğitmenlik yaptı. Yaşamı boyunca genç oyuncuların yetişmesin^ katkıda bulundu. 1919’da, Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın romanından uyarladığı Mürebbiye filmini yönetti ve başrolü üstlendi. Aynı yıl, senaryosunu oğlu Münif Fehim’in yazdığı Binnaz filminde de yönetmenlik yaptı. 1926’da anılarını Vakit gazetesinde yayımladı. Tiyatro tarihi açısından önemli bir belge niteliğini taşıyan bu anılar 1977’de kitaplaştırıldı.
YAPITLAR (başlıca):
Film:
Anı:
Sahnede Elli Sene (ö.s.), 1977.
Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 2. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983
AHMET FEHİM KİMDİR? HAYATI VE ESERLERİ
Türk tiyatro sanatçısı ve sinema yönetmeni (İstanbul 1857-ay.y. 1930). Güllü Agop’un Gedikpaşa Tiyatrosu’nda oyunculuğa başlayan (1870) Ahmet Fehim, Bursa’da Toros Fasulyeciyan’ın topluluğunda çalıştı. Os- manlı Komedi ve Vodvil Heyeti’ni kurup, turneler düzenledi. André Antoine’ın Darülbedayi çalışmaları sırasında kurumda komedi dersleri verdi. 1919’de Malul Gaziler Cemiyeti Sinema Kolu danışmanlığına atanıp, Türkiye’de ilk konulu filmleri (Mürebbiye , 1919; Bin- naz, 1919) yönetti.
KAYNAK: GROİLER İNTERNATİONAL ENCYCLOPEDİA, CİLT-1, 1993, DANBURY, CONNECTİCUT-İSTANBUL