Aga Nedir Ne Demek, Hakkında Bilgi

Ağa nedir? Türk devletinde askeri ve sivil kuruluşlarda kullanılan bir ünvan. Moğolca büyük erkek kardeş manasındaki aka kelimesinden Türkçeleşmiştir. Bu manasından başka bazı lehçelerde baba, dede, amca, dayı, abla gibi yaşça büyük akrabalar için kullanılmaktadır. Ağa kelimesi ünvan olarak kaanlar devrinden itibaren kullanılmıştır. Moğol prenslerine de aka ünvanı verilmekle beraber, bu ünvan daha çok tanınan bir soydan olmayan fakat hizmetleri sayesinde önemli mevkilere yükselen devlet adamlarına verilmiştir. Timurlular devrinde ise, bu ünvanın sadece kadınlara verildiği kaynaklardan anlaşılmaktadır Akkoyunlu Devletinde bey zümresine mensup olmayan vazifeliler Ağa ünvanını kullanmışlardır. Aynı şekilde Türk ve Moğol devlet teşkilatına bağlı kalan Safevi Devletinde de oymak ileri gelenleri, avcıbaşılar, darugalar, elçiler, saray hadımları bu ünvanla anılmışlardır. Kaçarlar devrinde ise mülki memurlar için ağa ünvanı kullanılmıştır. Osmanlılarda devlet teşkilatının genişleme ve gelişmesinden sonra ağa kelimesi, askeri teşkilatta çok kullanılan bir ünvan haline geldi. Eyalet ve sancakların valileri olan paşa ve beylerden sonra merkez askeri teşkilatının bütün emirleri, saray kuruluşlarının başında bulunanlar ve ihtisab ağası gibi bazı kısım yöneticilerinin bu ünvanı taşıdıkları görülmektedir. Ağa ünvanı taşıyanların çok defa vazifeleri veya şekilleri ile tarif edilmeleri de, bu ünvanın yaygın bir şekilde kullanılmasından ileri gelmiştir. Osmanlı Devletinde ağa ünvanının kullanıldığı yerlerden bazıları şunlardır: Yeniçeri ağası, harem ağası, hazine ağası, kızlar ağası, silahtar ağa, rikabdar ağa, kol ağası, çuhadar ağası, iç ağası, tatar ağası. 19′ ncu asırda Yeniçeri ocağının kaldırılmasıyla başlayan yeniliklerden sonra, ağa ünvanı yerini bazı ünvanlar hariç, efendi ve bey ünvanlarına bırakmıştır. 1934’ten sonra imtiyaz anlatan diğer kelimelerle birlikte ağa ünvanı da kaldırılmıştır. Halk arasında büyüklere ve büyük kardeşlere ağa denilmektedir. Memleketimizde genellikle bey kelimesiyle birleşmiş olarak büyük erkek kardeşe ağabey denilmektedir.

Sözlüklerde geçen anlamı : “ağa” ne demek?1. Kırsal kesimde büyük toprakları olan, güçlü, sözü geçen, varlıklı kimse; okur yazar olmayan yaşlıca kişilerin adlarıyla birlikte kullanılan san.

2. Halk arasında sayılan ve sözü geçen erkeklere verilen san; Osmanlı İmparatorluğu’nda kimi örgütlerin başında bulunanlara verilen resmi san. 3. Büyük kardeş, ağabey; geleneksel bir san. Cümle içinde kullanımı Mehmet ağa. Hüseyin ağa. Ağa

kelimenin ingilizcesi: [Aga] n. landowner, master, agha, Islamic title for a military commander or important officer; Turkish chief Benzer bağlantılar ağababa, ağabey, ağabeylik, ağa kapısı, ağa yamağı