Adnan Ataman Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

ATAMAN, Adnan (1926 – )

Türk folklorcu, derleyici, saz sanatçısı, şef. Halk müziğinin, temel niteliklerini koruyarak çokseslilik uygulamaları yapan müzikçilerdendir.

İstanbul’da doğdu. Sadi Yaver Ataman’m oğludur. İlk ve ortaöğrenimini Karadeniz Ereğlisi ve Safranbolu’da yaptı. Ortaöğrenimini Kastamonu’da tamamlayarak İstanbul Tıp Fakültesi’ne girdi. 1949’da İstanbul Radyosu’nda halk müziği yayınlarına saz sanatçısı olarak katılmaya başladı. Bu arada Tıp Fakültesi’ndeki öğrenimini bıraktı. 1954’te İstanbul Belediye Konservatuvarı’nda kurulan Halk Müziği Topluluğu’na saz sanatçısı olarak girdi. Sadi Yaver Ataman’ın, 1960 yılında şeflik görevinden ayrılması üzerine; 1961 yılında, Konservatuvar Müdürlüğü’nce bu topluluğun şefliğine ve yöneticiliğine atandı. Şeflik ve yöneticilik görevini, emekli olduğu 2005 yılına kadar aralıksız 44 yıl boyunca sürdürdü.

İstanbul Belediye Konservatuvarı’nda: “Topluluk yöneticiliği” yanında; “Folklor İnceleme ve Derleme Kurulu Üyesi”; TRT İstanbul Radyosu’nda: “Saz sanatçısı” ve “Yurttan Sesler Topluluğu Yöneticisi” olarak çalıştı. TRT’de, ayrıca “Danışma Kurulu”, “Denetleme Kurulu”, “Repertuar Kurulu”, “Sınav Kurulu” ve “Nota Tashih Kurulu” üyeliklerinde bulundu; açıklamalı programlar hazırladı ve yönetti. 

İstanbul [İTÜ] Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı kurucuları arasında da yer alan Adnan Ataman, bir süre bu kurumda öğretim elemanı olarak görev yaptı.

2005 yılında; İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Türk Halk Müziği Topluluğu şefliğinden ve TRT İstanbul Radyosu’nda sürdürdüğü Denetleme ve Repertuvar Kurulu üyeliklerinden istifa etti. 2007 yılında da, 1993 yılında itibaren 14yıl boyunca öğretim görevlisi olarak çalıştığı Müjdat Gezen Sanat Merkezi’ndeki görevinden ayrıldı.
Türkiye genelinden ve Türkiye dışında yaşayan soydaşlarımızdan çok sayıda türküler derledi ve bunlardan 300 kadarını notaya alarak Türk halk müziği genel repertuvarına kazandırdı. 

Ataman, geleneksel halk müziği uygulayıcılığının ötesine geçme ve halk müziğini çağdaş, evrensel boyutlara ulaştırma çabası içinde oldu. Şefliğini yaptığı Belediye Konservatuvarı Halk Müziği Topluluğu’nda, halk müziğinin özgün kaynaklarından kopmadan çokseslendirilmesi denemelerini başarıyla sürdürdü.

Adnan Ataman; kültür-sanat camiasına sanatçı kimliği yanında, bir fikir adamı olarak da hizmet etti. Ulusal ve uluslararası kongre, sempozyum ve panellere katıldı, bildiriler sundu. International Folk Music Council (Uluslararası Halk Müziği Kurulu) üyesi olarak, kurulun Londra, Belgrad ve Budapeşte’de düzenlenen kongrelerine katıldı.

Adnan Ataman, bu 44 yıllık görevi boyunca halk müziğinin koral sahneleme tekniklerinin konser salonlarına taşınmasına ve gelişimine büyük hizmetlerde bulundu. Zevkli ve geniş repertuvar seçiciliği, koral yöneticiliği ve halk müziğinin koral yeteneklerinin geliştirilmesi yönündeki titizliği ve kalitesi ile müzik camiasında haklı bir saygınlık elde etti. Halk ezgilerinin dramatize edilerek, zaman zaman halk oyunları ve halk tiyatrosu kimliği ile sunulması ve konserlerin işitsel ve görsel bir şölene dönüştürülmesi hususunda öncü oldu.

“Bu Toprağın Sesi [Halk Musikimiz]” [Yayına Hazırlayan: Süleyman Şenel, İstanbul, 587 s., Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları]